5 cách nấu xôi đậu xanh bằng chõ thơm ngon dẻo bùi tại nhà

Nấu xôi đậu xanh bằng chõ giúp hạt xôi chín đều, dẻo thơm và giữ trọn hương vị tự nhiên. Phương pháp hấp cách thủy này đơn giản, dễ thực hiện và phù hợp với cả người mới bắt đầu. Trong bài viết dưới đây, bạn sẽ khám phá 5 cách nấu xôi đậu xanh bằng chõ – từ truyền thống đến nước cốt dừa, hạt sen, sầu riêng và lá dứa.

Nấu xôi đậu xanh bằng chõ giúp hạt xôi chín đều, dẻo thơm

Nguyên liệu chuẩn bị

Dụng cụ

• Chõ hấp và nồi hấp (hoặc nồi thường vừa với chõ hấp)
• Bát lớn, chậu hoặc nồi để vo và ngâm gạo, đậu
• Rổ hoặc rá để vo và để ráo gạo nếp, đậu xanh
• Khăn sạch để phủ lên vung nồi (giúp thấm hơi nước, tránh nước nhỏ xuống mặt xôi)
• Đũa hoặc thìa lớn để xới và trộn xôi

Bước 1: Sơ chế đậu xanh và nếp

Vo sạch gạo nếp nhiều lần với nước để loại bỏ bụi bẩn và sạn. Ngâm gạo trong nước lạnh ít nhất 6 – 8 giờ (tốt nhất nên ngâm qua đêm) cho hạt gạo nếp nở mềm. Đậu xanh đã đãi vỏ cũng vo sạch rồi ngâm nước khoảng 3 – 4 giờ cho đậu nở đều.

Khi ngâm đủ thời gian, vớt gạo và đậu ra rổ, để ráo nước hoàn toàn. Sau đó, trộn chung đậu xanh với gạo nếp đã ráo, thêm 1/2 thìa cà phê muối rồi xóc đều cho muối phân bố khắp hỗn hợp, giúp xôi đậm đà hơn.

Ngâm đậu xanh và gạo nếp

Bước 2: Hấp xôi

Đổ nước sạch vào chõ, lượng nước khoảng 1/3 chiều cao chõ (không để nước chạm đáy chõ, tránh nước sôi trào lên làm nhão xôi). Đun cho nước sôi mạnh rồi đặt chõ hấp lên trên miệng nồi.

Cho toàn bộ hỗn hợp gạo nếp trộn đậu xanh vào chõ, dàn đều thành một lớp không quá dày. Dùng đũa tạo vài lỗ thông hơi trên bề mặt để hơi nước bốc lên lưu thông, giúp xôi chín đều hơn.

Đậy kín nắp nồi (có thể phủ khăn sạch trên miệng chõ trước khi đậy vung) và hấp ở lửa vừa trong khoảng 30 phút. Sau 30 phút, mở nắp kiểm tra: nếu hạt xôi đã chín mềm, dùng đũa xới tơi nhẹ nhàng.

Rưới vào xôi 1 – 2 thìa canh dầu ăn hoặc mỡ gà, đảo đều một lần nữa cho dầu/mỡ thấm đều giúp xôi bóng mượt và tơi hạt. Đậy nắp và hấp tiếp khoảng 5 – 10 phút rồi tắt bếp.

Bước 3: Hoàn thành và thưởng thức

Khi xôi đậu xanh đã chín dẻo và tỏa mùi thơm đặc trưng, bạn nhẹ nhàng xới xôi ra đĩa hoặc bát lớn. Xôi đạt yêu cầu sẽ có hạt nếp mềm dẻo, đậu xanh bùi tơi quyện đều mà không bị nát. Món xôi này ngon nhất khi thưởng thức lúc còn nóng.

Bạn có thể rắc thêm hành phi vàng giòn lên trên để tăng hương vị, hoặc ăn kèm muối vừng (muối mè) cho đậm đà. Xôi đậu xanh đồ bằng chõ hấp cũng rất hợp khi dùng kèm các món mặn như chả lụa, thịt quay... tùy sở thích.

Xôi đậu xanh ăn kèm hành phi thơm ngon

Nguyên liệu chuẩn bị

Nguyên liệu chính nấu xôi đậu xanh nước cốt dừa

Dụng cụ

• Chõ hấp và nồi hấp (hoặc nồi thường kèm xửng hấp vừa kích thước)
• Bát lớn để vo gạo nếp, đậu xanh và trộn nguyên liệu
• Rổ/rá để ráo gạo nếp, đậu sau khi ngâm
• Bát nhỏ, thìa để trộn nước cốt dừa với đường
• Khăn sạch phủ lên vung (hấp xôi)
• Đũa hoặc thìa lớn để xới, trộn xôi

Bước 1: Ngâm gạo và đậu xanh

Vo sạch đậu xanh và gạo nếp, ngâm riêng từng loại trong nước lạnh ít nhất 6 – 8 giờ cho mềm. Khi gần nấu, vớt gạo và đậu ra để ráo. Trộn gạo nếp với đậu xanh đã ráo nước, thêm thìa nhỏ cà phê muối rồi đảo đều cho hỗn hợp thấm muối.

Trộn hỗn hợp đậu xanh và gạo nếp

Bước 2: Hấp xôi trong chõ

Đun sôi nước trong nồi hấp, đặt chõ lên trên nồi rồi cho hỗn hợp gạo nếp + đậu xanh vào chõ, dàn đều. Tạo vài lỗ thông hơi trên mặt gạo, đậy nắp kín và hấp xôi chín trong khoảng 30 phút. Khi thấy hạt xôi mềm dẻo, mở nắp, dùng đũa xới tơi xôi.

Bước 3: Thêm nước cốt dừa

Trong lúc chờ xôi chín, hòa tan 2 thìa canh đường vào 150 ml nước cốt dừa. Khi xôi đã đồ chín, rắc 50g dừa nạo vào xôi và dùng đũa trộn đều. Tiếp đó, từ từ rưới nước cốt dừa đã pha đường lên khắp mặt xôi, đồng thời xới nhẹ để nước cốt dừa thấm đều. Đậy nắp và hấp thêm 5 – 10 phút cho hạt xôi ngấm vị béo ngọt rồi tắt bếp.

Nạo và lấy nước cốt dừa

Bước 4: Hoàn thành

Xới xôi đậu xanh nước cốt dừa ra đĩa và thưởng thức khi còn ấm. Xôi có độ dẻo thơm của nếp, vị bùi của đậu xanh quyện với vị béo ngậy của dừa. Món xôi này có thể rắc thêm một ít muối mè để cân bằng vị ngọt, hoặc ăn cùng chả lụa nếu bạn thích kiểu vừa ngọt vừa mặn. Đảm bảo hạt xôi bóng dầu, tơi mềm, thơm mùi nước dừa rất hấp dẫn.

Xôi đậu xanh thơm ngon

Nguyên liệu chuẩn bị

Nguyên liệu chính nấu xôi đậu xanh hạt sen

Dụng cụ

• Chõ hấp và nồi hấp phù hợp
• Bát lớn để ngâm gạo nếp, đậu xanh
• Nồi nhỏ để luộc hạt sen (nếu dùng hạt sen khô)
• Rổ để để ráo gạo, đậu sau khi ngâm
• Khăn sạch phủ lên vung nồi hấp
• Đũa hoặc muôi lớn để xới xôi

Bước 1: Sơ chế và ngâm hạt sen, đậu xanh, gạo nếp

Vo sạch gạo nếp, ngâm nước 6 – 8 giờ. Đãi sạch đậu xanh, ngâm nước 3 – 4 giờ. Hạt sen nếu dùng hạt sen khô thì rửa sạch, ngâm nước 3 – 4 giờ cho nở mềm, sau đó cho vào nồi nước và luộc khoảng 15 phút cho hạt sen chín bở rồi vớt ra.

Nếu dùng hạt sen tươi, tách bỏ vỏ lụa và dùng mũi dao nhọn lấy bỏ tâm sen (mầm xanh bên trong) để hạt sen không bị đắng​. Rửa hạt sen tươi cho sạch rồi để ráo. Khi các nguyên liệu đã sẵn sàng, trộn chung gạo nếp, đậu xanh (đã ráo nước) và hạt sen với 1/2 thìa cà phê muối, đảo đều.

Ngâm đậu xanh và hạt sen

Bước 2: Hấp xôi với hạt sen

Đun sôi nước trong nồi, đặt chõ lên rồi cho hỗn hợp gạo nếp – đậu xanh – hạt sen vào hấp. Dàn đều và tạo vài lỗ trên bề mặt xôi để hơi nước lan tỏa. Đậy nắp kín và hấp khoảng 30 phút.

Sau 30 phút, kiểm tra thử hạt sen xem đã mềm bở chưa. Nếu hạt sen vẫn hơi sượng, bạn có thể hấp thêm 5 – 10 phút (thêm nước vào nồi hấp nếu cần). Khi xôi đã chín, dùng đũa xới tơi xôi.

Bước 3: Hoàn thành

Xôi chín dẻo, hạt sen bở bùi quyện với đậu xanh thơm thơm rất hấp dẫn. Bạn xới xôi ra đĩa, nên thưởng thức khi nóng. Món xôi đậu xanh hạt sen truyền thống có vị nhạt nhẹ, bùi béo tự nhiên, thích hợp ăn kèm muối mè hoặc các món mặn (giò, chả, thịt kho...).

Nếu muốn ăn ngọt: Ở bước 2, khi xôi chín, bạn rưới 50 ml nước cốt dừa đã hòa với 2 thìa đường vào xôi, trộn đều rồi hấp thêm 5 phút cho ngấm. Xôi hạt sen đậu xanh kiểu ngọt sẽ có vị béo thơm, ăn như món tráng miệng cũng rất ngon.

Xôi đậu xanh hạt sen thơm ngon

Nguyên liệu chuẩn bị

Nguyên liệu chính nấu xôi đậu xanh sầu riêng

Dụng cụ

• Chõ hấp và nồi hấp phù hợp
• Bát lớn để ngâm gạo, đậu, bát tô để trộn sầu riêng
• Rổ để ráo gạo, đậu sau khi ngâm
• Muỗng hoặc nĩa để dằm và trộn cơm sầu riêng
• Khăn sạch phủ lên vung nồi hấp
• Đũa hoặc muôi để xới trộn xôi

Bước 1: Ngâm gạo nếp và đậu xanh

Vo sạch gạo nếp, đậu xanh rồi ngâm riêng từng loại trong nước khoảng 6 – 8 giờ cho mềm. Khi ngâm xong, để ráo nước và trộn gạo với đậu, thêm 1/2 thìa cà phê muối xóc đều cho ngấm.

Ngâm đậu xanh, gạo nếp

Bước 2: Tiến hành hấp xôi

Đun sôi nước dưới nồi, đặt chõ hấp lên trên. Cho hỗn hợp gạo và đậu vào chõ, dàn đều và tạo lỗ thông hơi rồi hấp chín trong 30 phút như các cách trên. Trong khi chờ xôi chín, bạn bóc múi sầu riêng lấy phần thịt, bỏ hạt.

Cho cơm sầu riêng vào một bát tô, thêm 4 – 5 thìa đường và 200ml nước cốt dừa rồi dùng thìa dầm nhuyễn, trộn đều hỗn hợp cho tới khi đường tan và quyện với sầu riêng.

Tách vỏ và lấy cơm sầu

Bước 3: Trộn sầu riêng vào xôi

Khi xôi đậu xanh đã chín mềm, mở nắp và dùng đũa đảo tơi xôi. Tiếp đó, nhẹ nhàng rưới đều hỗn hợp sầu riêng – nước cốt dừa – đường lên khắp mặt xôi. Vừa rưới vừa đảo nhẹ tay để sầu riêng thấm đều vào từng hạt xôi. Đậy nắp và hấp thêm khoảng 10 phút cho xôi ngấm hương sầu riêng rồi tắt bếp.

Bước 4: Thưởng thức

Xới xôi sầu riêng ra mâm hoặc đĩa lớn, đánh tơi cho bay bớt hơi nước. Xôi đậu xanh sầu riêng có màu vàng tươi đẹp mắt, hạt xôi dẻo mềm tơi rời, đậu xanh bùi quyện với vị ngọt béo và mùi thơm nồng đặc trưng của sầu riêng.

Món xôi này thường được ăn như một món ngọt tráng miệng hoặc bữa xế. Khi ăn, bạn có thể rắc thêm ít dừa nạo sợi lên trên để tăng độ béo và trang trí đẹp mắt.

Xôi đậu xanh sầu riêng béo ngậy

Nguyên liệu chuẩn bị

Dụng cụ

• Chõ hấp và nồi hấp phù hợp
• Máy xay sinh tố, rây lọc (để xay lá dứa lấy nước màu)
• Bát lớn để ngâm gạo, đậu
• Rổ để ráo gạo, đậu đã ngâm
• Khăn xô sạch phủ lên vung khi hấp
• Đũa hoặc muỗng lớn để xới xôi

Bước 1: Sơ chế lá dứa và ngâm gạo nếp

Lá dứa rửa sạch, cắt khúc ngắn. Cho lá dứa vào máy xay sinh tố cùng khoảng 500 ml nước, xay nhuyễn rồi lọc qua rây lấy nước cốt lá dứa màu xanh. Vo sạch gạo nếp, rồi cho gạo vào ngâm trong nước lá dứa vừa lọc (đảm bảo ngập mặt gạo). Ngâm khoảng 6 – 8 tiếng hoặc qua đêm để gạo ngấm màu và hương lá dứa​.

Đậu xanh đã cà vỏ cũng vo sạch và ngâm nước 3 – 4 tiếng cho nở mềm. Khi hết thời gian ngâm, vớt gạo nếp ra, xả lại nhẹ nhàng dưới nước lạnh cho sạch nhớt rồi để ráo. Vớt đậu xanh ra để ráo. Trộn gạo nếp đã xanh với đậu xanh, thêm 1/2 thìa cà phê muối và trộn đều.

Công đoạn sơ chế và lấy nước cốt lá dứa

Bước 2: Hấp xôi lá dứa

Đun sôi nước dưới nồi hấp, có thể thả vào nồi 3 – 5 lá dứa thắt nút để tăng hương thơm. Đặt chõ lên nồi, cho hỗn hợp gạo nếp lá dứa trộn đậu xanh vào hấp. Dàn đều mặt xôi và đậy kín nắp.

Hấp ở lửa vừa trong khoảng 30 phút là xôi chín mềm. Mở nắp, dùng đũa xới tơi xôi. (Nếu thấy xôi hơi khô, bạn có thể vẩy thêm vài thìa nước nóng vào xôi rồi đảo lên).

Bước 3: Tạo độ ngọt béo (tùy chọn)

Xôi đậu xanh lá dứa có thể thưởng thức ngay sau khi hấp chín, sẽ có vị ngọt dịu và mùi thơm lá dứa tự nhiên. Nếu muốn xôi béo ngọt hơn, bạn hãy trộn 2 thìa canh đường vào 100 ml nước cốt dừa, rồi rưới đều lên xôi, đảo nhẹ cho thấm. Sau đó hấp thêm 5 phút nữa cho nước cốt dừa quyện vào xôi rồi tắt bếp.

Bước 4: Hoàn thành

Xới xôi lá dứa ra mâm cho nguội bớt và tơi hạt. Xôi thành phẩm có màu xanh lá mạ đẹp mắt, hạt xôi dẻo và thoang thoảng mùi lá dứa. Khi ăn, bạn sẽ cảm nhận vị bùi của đậu xanh xen lẫn chút béo của nước dừa (nếu có). Món xôi lá dứa đậu xanh thường được ăn như xôi ngọt, có thể rắc thêm mè rang hoặc dừa sợi để tăng hương vị.

Xôi đậu xanh lá dứa thơm ngon

Chọn gạo nếp ngon

• Nên chọn loại gạo nếp hạt to, tròn đều, màu trắng đục tự nhiên và không bị gãy vụn.
• Gạo nếp mới thường có mùi thơm nhẹ đặc trưng, bạn có thể bốc một nhúm nhỏ để ngửi thử, nếu thấy hương thơm thoang thoảng dễ chịu và khi nhai thử có vị ngọt nhẹ thì đó là gạo ngon.
• Tránh mua gạo nếp có nhiều hạt bị mùn, mốc hoặc ngả vàng vì đó có thể là gạo cũ, khi nấu xôi sẽ dễ bị khô cứng và kém thơm.

Chọn đậu xanh bóc vỏ

• Với đậu xanh đã cà vỏ, hãy chọn loại đậu có màu vàng tươi sáng, hạt căng tròn đều, không bị lép hoặc sâu mọt. Đậu xanh ngon thường có phần lõi màu xanh mướt, không lẫn nhiều hạt bị bạc màu hay có đốm mốc.

Chọn hạt sen

• Hạt sen tươi ngon có vỏ ngoài màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, hạt chắc mẩy, không bị thâm đen.
• Nếu mua hạt sen còn vỏ, nên chọn những hạt to đều và còn nguyên tâm sen (như vậy hạt sen mới vừa được tách, sẽ tươi hơn).
• Hạt sen tươi khi tách vỏ lụa cần loại bỏ tâm sen màu xanh bên trong để không đắng. Còn hạt sen khô thì chọn loại màu trắng đục tự nhiên, không bị mốc đen. Nên ngâm hạt sen khô trước khi nấu cho nở mềm.

Hạt sen ngon bùi

Chọn sầu riêng

• Để làm xôi sầu riêng ngon, bạn cần chọn sầu riêng chín tới có vị ngọt đậm và mùi thơm rõ.
• Nên chọn múi sầu riêng thịt vàng óng, mềm nhưng không nhão, mùi thơm ngọt đặc trưng và không có mùi men rượu (dấu hiệu quả quá chín).
• Sầu riêng Ri6 hoặc Monthong chín sẽ cho cơm dày, ít xơ, rất thích hợp để nấu xôi.

Sầu riêng ngon, múi chắc

Chọn lá dứa

• Lá dứa tươi (lá nếp) quyết định màu sắc và hương thơm của xôi lá dứa.
• Bạn nên chọn bó lá dứa có lá bánh tẻ (không quá non hoặc quá già), lá có màu xanh đậm, bản lá rộng và thơm mùi đặc trưng.
• Lá quá già màu sẽ ngả sẫm và ít thơm, còn lá quá non thì ít tinh dầu, màu nhạt.

Ngâm gạo nếp và đậu đủ thời gian

• Ngâm gạo nếp ít nhất 6 – 8 tiếng (hoặc qua đêm) giúp hạt gạo hút no nước và nở đều, khi đồ xôi sẽ chín mềm hơn.
• Đậu xanh cũng cần ngâm trước vài giờ để khi hấp nhanh chín bở.
• Ngâm đậu, gạo đủ lâu sẽ tránh được tình trạng xôi đồ lên còn lõi sượng hoặc bị khô cứng sau khi hấp.

Dàn gạo đều và tạo lỗ thoát hơi

• Trước khi hấp, hãy dàn đều hỗn hợp gạo nếp (và các nguyên liệu) trong chõ, không nén chặt và không đổ thành đống quá dày.
• Dùng đũa hoặc đầu ngón tay tạo vài lỗ nhỏ xuyên qua lớp gạo để hơi nước bốc lên luân chuyển dễ dàng.
• Cách làm này giúp xôi chín đều hơn, tránh chỗ bị khô, chỗ lại nhão do hấp không đều hơi.

Giữ xôi nóng mềm lâu

• Nếu chưa dùng xôi ngay, bạn có thể giữ xôi trong chõ hấp trên nồi nước nóng. Vặn lửa thật nhỏ hoặc tắt bếp nhưng vẫn đậy kín nắp chõ để xôi được ủ nóng và mềm, không bị khô.

Trên đây là hướng dẫn chi tiết cách nấu xôi đậu xanh bằng chõ theo phương pháp truyền thống và các biến tấu hấp dẫn. Việc sử dụng chõ hấp giúp xôi chín đều mà không lo bị cháy hay khê, đồng thời giữ cho hạt xôi dẻo thơm đúng chuẩn.

Chỉ với vài bước chuẩn bị và hấp chín, bạn đã có thể tự tin nấu thành công món xôi đậu xanh để đổi bữa sáng cho cả gia đình hoặc làm món đãi khách đặc biệt. Hãy cùng vào bếp và thử ngay những cách nấu trên để thưởng thức thành quả là đĩa xôi đậu xanh nóng hổi, thơm phức thật hấp dẫn nhé!

Đừng quên theo dõi Góc tư vấn của Điện Máy Chợ Lớn để biết thêm công thức nấu ăn ngon, dễ làm tại nhà bạn nhé.