Cách bày mâm cúng đầy tháng bé gái đầy đủ, dễ chuẩn bị nhất

Phong tục cúng đầy tháng bé gái có sự khác biệt giữa các vùng miền. Tuy nhiên, nguồn gốc của tục này đến từ câu chuyện dân gian về Bà Mụ và Đức Ông đã nặn ra hình hài cho bé. Mỗi em bé sinh ra đời sẽ được Bà Chúa Đầu Thai nặn ra. Các bộ phận trên cơ thể sẽ có 12 Bà Mụ nặn thành.

Thời xa xưa, do điều kiện y tế còn khó khăn nên trẻ thường dễ mất sớm trong 4 tuần đầu. Chính vì thế mà bố mẹ thường không đặt tên con trong tháng đầu tiên. Nếu bé vượt qua được 4 tuần thì ông bà, cha mẹ sẽ làm lễ cúng đầy tháng. Ý nghĩa của lễ cúng này là tạ ơn trời đất, thần linh đã ban tặng em bé khỏe mạnh. Đồng thời, mâm cúng đủ đầy để bày tỏ lòng thành kính đến 12 Bà Mụ và Đức Ông nặn hình hài cho bé, đem bé đến với gia đình mẹ tròn con vuông.

Cúng đầy tháng cho bé gái là nét đẹp truyền thống của người Việt từ xưa tới nay.

Bên cạnh đó, lễ cúng đầy tháng cũng là dịp để gia đình đặt tên cho bé. Gia đình khấn xin bề trên bảo vệ, che chở cho bé khỏe mạnh và gặp nhiều may mắn trong tương lai.

Tính đầy tháng cho bé gái chính là xác định số tháng tuổi của bé từ ngày sinh ra tới ngày cúng đầy tháng. Theo truyền thống, các gia đình dùng lịch âm để tính đầy tháng cho bé. Quan niệm gái lùi hai, trai lùi một tức là nếu bé gái thì sẽ làm lễ đầy tháng sớm hơn 2 ngày so với ngày sinh ra.

Ví dụ nếu bé gái sinh ngày 6/4 âm lịch thì ngày đầy tháng của bé sẽ là 4/5 âm lịch. Tuy vậy, đây chỉ là một quan niệm dân gian lưu truyền mà không có cơ sở khoa học. Việc lùi ngày đầy tháng không làm ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ. Do đó, các gia đình không cần quá khắt khe trong việc chọn ngày tổ chức lễ đầy tháng cho bé.

Tính ngày làm lễ đầy tháng sẽ khác biệt giữa bé gái và bé trai.

Tục làm lễ đầy tháng cho bé gái là nét đẹp trong văn hóa của người Việt xưa được lưu truyền cho tới ngày nay. Đặc biệt, làm mâm cúng đầy tháng cho bé gái có sự khác biệt từ văn hóa vùng miền. Nếu bạn chưa biết phải chuẩn bị những gì thì hãy ghi lại những thông tin dưới đây!

Lễ cúng đầy tháng cho bé gái miền bắc được chuẩn bị đầy đủ như sau:

• Mâm ngũ quả.

• Lọ hoa 9 bông: Hoa hồng nhung, hoa đồng tiền.

• Nhang trầm.

• Nến: 15 cây.

• Gạo và muối.

• Bộ giấy mã cúng mụ: 13 hài váy áo, sớ thổ công, sớ phúc lộc thọ, sớ gia tiên, văn khấn.

• Trà, nước, rượu.

• Trầu têm cánh phượng: 13 miếng.

• Chè trôi nước: 12 bát nhỏ.

• Xôi vò hoặc xôi gấc: 12 đĩa nhỏ.

• Gà luộc nguyên con.

• Ly rượu, nước: 16 cái.

• Chén, đũa, muỗng: 13 cái.

Lễ cúng đầy tháng cho be gái miền Bắc đầy đủ cần có trầu têm cánh phượng, xôi gấc/ xôi vò, chè trôi nước…

Mâm cúng đầy tháng cho bé gái đơn giản theo phong tục miền Trung gồm:

• Mâm ngũ quả.

• Lọ hoa 9 bông: Hoa hồng nhung, hoa đồng tiền.

• Nhang trầm.

• Nến: 15 cây.

• Gạo và muối.

• Bộ giấy mã cúng mụ: 3 bộ nón quai thao, 13 hài váy áo, sớ thổ công, sớ phúc lộc thọ, sớ gia tiên, văn khấn.

• Trà, nước, rượu.

• Trầu têm cánh phượng: 13 miếng.

• Chè trôi nước: 12 bát nhỏ.

• Xôi đậu xanh: 12 đĩa nhỏ.

• Gà trống luộc nguyên con.

• Ly rượu, nước: 16 cái.

• Chén, đũa, muỗng: 13 cái.

Mâm cúng đầy tháng bé gái kiểu miền Nam có một chút thay đổi nhỏ:

• Mâm ngũ quả.

• Lọ hoa 9 bông: Hoa hồng nhung, hoa đồng tiền.

• Nhang trầm.

• Nến: 15 cây.

• Gạo và muối.

• Bộ giấy mã cúng mụ: Giấy độ thế nữ, giấy cúng mụ, sớ bình an, văn khấn.

• Trà, nước, rượu.

• Trầu têm cánh phượng: 13 miếng.

• Chè trôi nước: 12 bát nhỏ.

• Xôi gấc đỏ: 12 đĩa nhỏ.

• Heo quay hoặc vịt quay.

• Ly rượu, nước: 16 cái.

• Chén, đũa, muỗng: 13 cái.

Mâm cúng đầy tháng cho bé gái đơn giản ở miền Nam thường có heo quay.

Việc sinh nở của loài người được Ngọc Hoàng giao trọng trách cho 12 nữ thần khéo tay mà dân gian thường gọi là 12 Bà Mụ. Mâm cúng tôn vinh Bà Mụ cho bé gái cần chuẩn bị các lễ vật như sau:

• Trang phục vàng: Váy áo vàng, giày màu vàng, nơ vàng,...

• Trầu cau: 12 miếng trầu têm cánh phượng.

• Đồ chơi của bé: Các đồ chơi bằng nhựa, sành sứ.

• Động vật: Tôm, cua, ốc hấp chín với 1 phần con to hơn và 12 phần bằng nhau.

• Phẩm oản: 1 phần phẩm to hơn và 12 phần bằng nhau.

• Lễ mặn gồm: Gà luộc chéo cánh hoặc heo quay, xôi, cơm trắng, canh, rượu trắng.

• Hương hoa: Hương, hoa, nước trắng, ngũ quả, tiền vàng.

Ngoài vai trò của 12 Bà Mụ thì Đức Ông và 3 Đức Thầy gồm Tổ sư, Tiên Sư, Thánh sư cũng quan trọng không kém. Các vị thần này có nhiệm vụ truyền lại nghề nghiệp cho đứa trẻ. Chính vì thế, gia đình cần chuẩn bị bàn cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy với lễ vật đầy đủ gồm:

• 3 đĩa xôi.

• 1 con gà luộc cánh chéo.

• 1 tô cháo lớn.

• 1 tô chè lớn.

• 1 miếng thịt quay.

• 1 đĩa ngũ quả.

• Trầu cau, rượu, vàng mã.

Sắp xếp lễ vật và cúng đầy tháng theo đầy đủ nghi thức sẽ giúp lễ cúng trang nghiêm, bày tỏ được lòng thành kính và mong muốn.

Sắp xếp bàn cúng đầy tháng là việc vô cùng trọng đại trong lễ cúng. Mâm cúng các vị thần khác nhau sẽ có vị trí khác nhau đảm bảo tôn trọng các thần linh, đem lại may mắn cho bé gái:

• Mâm cúng 12 Bà Mụ thường đặt trên bàn cao, lớn.

• Mâm cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy đặt ở bàn nhỏ hơn và thấp hơn bàn cúng Mụ.

• Mâm trên và mâm dưới đặt gần nhau, khoảng cách không quá 10 phân.

• Mâm trên cần sắp xếp lễ vật theo nguyên tắc Đông bình, Tây quả. Tức là phía Đông đặt bình hoa, phía Tây đặt lễ quả.

Mâm cúng bà Mụ thường đặt cao hơn mâm cúng Đức Ông.

Một số nghi thức quan trọng không thể thiếu trong ngày đầy tháng gồm:

- Cúng đầy tháng

Các bước thực hiện nghi lễ gồm: Bày mâm cúng đầy tháng bé gái, thắp hương, đọc văn khấn, vái tạ lễ, vẩy rượu hóa vàng. Cụ thể như sau:

Khi đến giờ đẹp, ông bà hoặc bố mẹ làm lễ sẽ thắp 3 nén hương và bế bé gái ra trước án. Tiếp theo, người cúng lễ sẽ đọc văn khấn cúng Mụ. Khi khấn xong, người cúng bế bé chắp tay lạy 3 lạy. Sau khi 3 tuần hương tàn thì vái 3 lạy hạ lễ.

Nghi thức cúng đầy tháng là quan trọng nhất trong ngày đầy tháng của bé.

Nghi thức cúng đầy tháng đã xong, gia đình đem vàng mã đi hóa. Trong quá trình hóa vàng thì gia đình vảy rượu lên. Đồ chơi trong mâm cúng Mụ giữ lại cho bé giá chơi.

Trong quá trình cúng Mụ, gia đình nên đọc lễ kinh để không khí thêm trang nghiêm, tôn vinh đấng thần linh.

- Đặt tên cho con

Đặt tên bé gái là nghi thức quan trọng sau khi hoàn tất cúng Mụ. Bố mẹ đọc tên muốn đặt cho con và khấn vái trước mâm lễ sau đó gieo 2 đồng xu lên đĩa. Nếu kết quả là 1 đồng ngửa, 1 đồng sấp tức là tên được tổ tiên đồng ý.

Nếu kết quả là 2 đồng xu cùng sấp hoặc cùng ngửa tức là tổ tiên chưa ưng. Gia đình nên gieo lại tiền thêm 2 lần nữa. Khi kết quả cả 3 lần đều như vậy thì gia đình nên chọn lại tên con cho ưng ý hơn.

- Nghi thức khai hoa

Đây là nghi thức ý nghĩa tượng trưng cho sự phát triển của em bé. Mỗi vùng miền, tôn giáo khác nhau sẽ có cách thực hiện nghi thức khai hoa khác nhau.

Nghi thức khai hoa sẽ giúp bé được nhiều người yêu mến, luôn bình an.

Thường thì gia đình sẽ đặt bé gái vào nôi để cạnh mâm cúng. Sau đó, người làm lễ cúng sẽ rót trà, thắp hương để khấn xin khai hoa cho bé. Tiếp đến, người cúng lễ sẽ bế bé gái lên tay, tay còn lại đưa nhành hoa qua lại miệng bé và khấn đầy đủ những câu bên dưới:

• Mở miệng ra cho có hoa, có bông;

• Mở miệng ra cho kẻ nhớ, người thương;

• Mở miệng ra cho có tiền, có bạc;

• Mở miệng ra cho bà con xóm giềng quý mến.

Văn cúng đầy tháng bé gái sẽ có sự khác biệt giữa các vùng miền. Dưới đây là 2 bài văn cúng đầy tháng được sử dụng phổ biến nhất:

Hôm nay, ngày đầy tháng cháu bé tròn 1 tháng tuổi, gia đình con bày mâm lễ vật này cung thỉnh Thập Nhị Mụ Bà và Tam Đức Ông trước về nhận lễ. Sau tiếp tục phù hộ độ trì cho cháu mạnh tay, mạnh chân, mau ăn chóng lớn, phù trợ cho gia đình an vui, thuận hòa.

Nam mô A Di Đà Phật( 2 lần)

Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!

Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay, là ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt

Vợ chồng chúng con gồm có …………………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là ……………

Chúng con đang ngụ tại …………………………………………………………………………..

Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tấu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chánh thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………………………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.

Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm kính lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Các lưu ý về lễ vật, đồ cúng, chuẩn bị sẽ giúp mâm cúng đầy tháng bé gái đầy đủ, trang trọng hơn:

• Thời gian làm lễ đầy tháng: Cách tính đầy tháng bé gái sẽ khác nhau ở các vùng miền. Bạn có thể tham khảo cách tính được bật mí ở trên.

• Lễ vật: Mâm lễ vật cần chuẩn bị đầy đủ để bày tỏ lòng biết ơn, thành kính đối với chư vị thần linh.

• Trang phục: Gia đình cần lựa chọn trang phục lịch sự, kín đáo, trang nghiêm.

• Tinh thần: Cúng đầy tháng là một nghi thức tại gia nhưng có yếu tố tâm linh nên cần thể hiện thái độ kính trọng.

• Sức khỏe của bé: Gia đình cần đảm bảo em bé được ăn uống, nghỉ ngơi đầy đủ, tránh mệt mỏi, quấy khóc trong quá trình diễn ra lễ cúng.

Chuẩn bị lễ vật tươm tất là thể hiện sự thành kính đối với các bậc thần linh ban ơn.

Bố mẹ lần đầu có con chắc chắn có nhiều thắc mắc về mâm cúng đầy tháng cho bé gái. Hãy xem ngay lời giải đáp chi tiết dưới đây để có thêm kinh nghiệm.

Mâm cúng đầy tháng bé gái đơn giản nhất gồm có các vật phẩm như: Gà luộc chéo cánh, xôi, chè, ngũ quả, hoa, trầu cau, hương, vàng mã, đồ chơi cho bé. Các lễ vật cần được chuẩn bị số lượng, chất lượng đồng đều nhau.

Mâm cúng đầy tháng cho bé gái đơn giản nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ lễ vật.

Tùy địa phương, vùng miền sẽ có quan niệm giờ lành để tổ chức nghi lễ cúng đầy tháng:

• Miền Bắc: Cúng lễ đầy tháng cho bé trước 12 giờ.

• Miền Trung: Cúng lễ đầy tháng trong khoảng 9 - 17 giờ.

• Miền Nam: Cúng lễ đầy tháng trước 9 giờ sáng.

Các nghi thức quan trọng trong lễ cúng đầy tháng gồm: Đọc văn khấn, đặt tên cho bé, nghi thức khai hoa cầu mong bình an.

Cách tính ngày cúng đầy tháng có sự khác biệt về giới tính:

• Ngày cúng đầy tháng cho bé trai sẽ tính lùi 1 ngày từ ngày sinh của bé trai đến 1 tháng sau. 

• Ngày cúng đầy tháng cho bé gái sẽ tính lùi 2 ngày từ ngày sinh của bé gái đến 1 tháng sau.

7.5 Ngoài cúng đầy tháng con gái, mẹ nên làm phép hết thời gian ở cữ thế nào?

Lễ đầy tháng bé gái cũng là thời gian mẹ kết thúc tháng ở cữ. Chính vì thế, ông bà ta từ xưa đã tiến hành phép hết cữ cho mẹ bỉm sữa như sau:

Chuẩn bị một nồi nước đun sôi ở giữa nhà. Sau đó, gia đình sẽ nung đỏ 1 cây đinh rồi thả vào nồi cho khói bay lên. Người mẹ bế con bước qua, bước lại nồi nước sôi. Nếu là con gái, mẹ cần bước qua lại 9 lần, con trai là 7 lần. Sau đó, mẹ sẽ bế con đi khắp các phòng trong nhà. 

Sau khi làm phép hết cữ, mẹ đã có thể đi chơi, đi chợ. Lần đầu ra khỏi nhà, mẹ nên mua gạo, muối, tiền lẻ để thả ở các ngã 3, sông hồ với mong muốn sau này con cái dư dả cơm áo.

Lễ cúng đầy tháng là một nghi thức tín ngưỡng mang nhiều ý nghĩa văn hóa truyền thống của Việt Nam. Mong rằng chia sẻ trên đây sẽ giúp bố mẹ, gia đình chuẩn bị mâm cúng đầy tháng bé gái được đầy đủ, tươm tất nhất!