Cách bày mâm cỗ ngày Tết 3 miền hiện đại và truyền thống chi tiết

Mỗi dịp Tết đến xuân về, các thành viên trong gia đình lại cùng nhau tất bật chuẩn bị những món ăn ngon để dâng lên tổ tiên. Vậy bạn đã biết cách bày mâm cỗ ngày Tết sao cho ấn tượng và đầy đủ ý nghĩa chưa? Hãy khám phá ngay bài viết dưới đây để tìm hiểu cách bày mâm cỗ Tết đặc trưng của 3 miền Bắc, Trung, Nam nhé!

Tết cổ truyền là dịp để chào đón năm mới với hy vọng về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc và may mắn. Dù cuộc sống có khó khăn, người Việt vẫn luôn cố gắng chuẩn bị một mâm cỗ đầy đủ để tưởng nhớ tổ tiên, cầu mong sự phù hộ của ông bà cho con cháu sức khỏe dồi dào, thành công trong học hành và sự nghiệp; cũng như gia đình luôn hòa thuận, làm ăn phát đạt.

Trong đó, mâm cỗ ngày Tết không chỉ là nét văn hóa độc đáo và lâu đời của người Việt mà còn chứa đựng nhiều giá trị tinh thần sâu sắc, phản ánh sắc nét phong tục của từng vùng miền. Với nhiều người, đặc biệt là thế hệ lớn tuổi, ngày Tết sẽ không trọn vẹn nếu thiếu đi những món ăn quen thuộc như bánh chưng, bánh tét, gà luộc, xôi gấc, canh bóng thả, thịt kho tàu, thịt đông, kiệu muối… Những món ăn này không chỉ mang lại hương vị đặc trưng mà còn là phần di sản văn hóa gắn bó với mỗi gia đình qua bao thế hệ.

Mâm cỗ Tết chứa đựng những giá trị tinh thần sâu sắc, phản ánh phong tục và tình cảm của gia đình.

Vậy mỗi vùng miền trên đất nước Việt Nam có gì đặc biệt trong cách chuẩn bị mâm cỗ ngày Tết? Hãy cùng khám phá những nét đặc trưng độc đáo của mâm cơm Tết ở ba miền Bắc, Trung, Nam để cảm nhận rõ hơn sự phong phú và đa dạng trong văn hóa ẩm thực Việt nhé!

Người Bắc nổi tiếng với sự cầu kỳ và tinh tế trong cách nấu nướng cũng như bài trí mâm cỗ. Vậy nên những mâm cơm Tết nơi đây không chỉ ngon miệng mà còn đẹp mắt và hấp dẫn với nhiều món ăn truyền thống. 

Mâm cỗ ngày Tết miền Bắc được các chị em chuẩn bị tỉ mỉ theo quy tắc: 4 bát 4 đĩa (không tính nước chấm, dưa hành và xôi) tượng trưng cho tứ trụ (4 mùa, 4 phương). Với những gia đình khá giả, mâm cỗ có thể chuẩn bị nhiều hơn thành 4 bát 6 đĩa hoặc 8 bát 8 đĩa, thậm chí còn được xếp cao thành 2-3 tầng.

4 bát thường bao gồm:

• Bát mọc nấm thả.

• Canh bóng thả.

• Miến nấu lòng gà.

• Chân giò hầm măng khô.

4 đĩa thường bao gồm:

• Gà trống thiến luộc.

• Bánh chưng.

• Nem rán.

• Thịt nấu đông hoặc giò lụa (hoặc giò thủ, chả quế).

Ngoài ra, phần tráng miệng cũng được người Bắc chăm chút với các loại như mứt sen, hồng khô, mứt quất, ô mai mơ, mứt gừng,... Đặc biệt, món chè kho thơm ngọt được nấu từ đậu xanh và đường là món tráng miệng đặc trưng không thể thiếu, mang đến dư vị ngọt ngào, trọn vẹn cho mâm cỗ ngày Tết miền Bắc.

Mâm cỗ Tết đặc trưng miền Bắc không thể thiếu gà luộc, giò heo hầm măng, thịt đông dưa hành…

Miền Trung vốn là nơi có thời tiết khắc nghiệt nhất cả nước, vì thế đã tạo nên một nền văn hóa ẩm thực đặc sắc, mang đậm tinh thần tiết kiệm và sự san sẻ của con người nơi đây. Mâm cơm Tết miền Trung thường được bày biện trên những chiếc mâm tròn, với các món ăn được chia thành từng đĩa nhỏ, mỗi món một ít, đơn giản nhưng lại chứa đựng bao nhiêu hương vị quê hương. Dưới đây là một số món đặc trưng:

• Thịt kho.

• Bánh tét.

• Nem chua, nem lụi.

• Thịt luộc cuốn bánh tráng.

• Thịt luộc cuốn bánh tráng.

• Tôm chua, tôm rim.

• Nộm.

• Dưa hành.

• Ram cuốn.

• Gà luộc.

Mâm cơm Tết miền Trung, dù đơn giản nhưng lại chứa đựng hương vị đặc trưng của quê hương.

Mâm cơm Tết ở miền Nam không chỉ là sự biểu trưng cho sự trù phú của vùng đất phương Nam mà còn toát lên phong cách sống phóng khoáng và giản dị của con người nơi đây. Dưới đây là một số món ăn thường có mặt trong mâm cơm Tết miền Nam:

• Thịt kho trứng (thịt kho tàu).

• Canh khổ qua nhồi thịt.

• Gà luộc.

• Bánh tét.

• Xôi vò.

• Chả giò, chả lụa.

• Lạp xưởng.

• Tôm khô củ kiệu.

• Dưa giá.

• Nộm thập cẩm.

• Gỏi ngó sen, gỏi gà.

Mâm cỗ miền Nam bắt mắt từ màu sắc đến nguyên liệu, các món ăn không bị rập khuôn quá nhiều về cách trình bày.

Sinh ra trong thời kỳ hòa bình và thịnh vượng, thế hệ trẻ ngày nay có tư duy mở và linh hoạt hơn so với thế hệ trước. Điều này đã làm thay đổi cách bày biện mâm cỗ Tết, không còn bó buộc trong mâm cỗ tết truyền thống mà thêm vào những món ăn lạ mắt, độc đáo, tạo nên sự hòa quyện giữa nét văn hóa xưa và hiện đại, mang lại một không khí Tết vừa quen thuộc vừa mới lạ. Cụ thể các món ăn xuất hiện trong mâm cỗ Tết hiện đại sẽ có:

• Tôm chiên.

• Dăm bông.

• Xúc xích.

• Súp hải sản.

• Lẩu hải sản.

• Sườn nướng sốt BBQ.

• Thịt bò cuốn lá lốt.

• Salad.

• Phở chiên.

• Cua sốt cay.

Tùy theo tín ngưỡng và phong tục của mỗi gia đình, mâm cỗ chay thường được lựa chọn vào dịp đầu năm để mang lại một khởi đầu nhẹ nhàng, thanh tịnh. Những món ăn chay không chỉ giúp tâm hồn trở nên thư thái mà còn thể hiện sự chăm chút, tỉ mỉ trong việc chuẩn bị, như một lời cầu chúc ý nghĩa cho một năm mới an khang, hạnh phúc.

Dưới đây là một số gợi ý về các món ăn phổ biến thường xuất hiện trong mâm cơm Tết chay.

• Xôi gấc.

• Bánh chưng hoặc bánh tét nhân đậu xanh.

• Chả lụa, chả giò chay.

• Bì cuốn chay.

• Bún xào, miến xào hoặc mì xào nấm.

• Canh khổ qua, canh nấm hạt sen.

• Cơm chiên lá sen.

• Rau củ xào.

• Đậu hũ chiên sả ớt.

• Sườn non chay rim nước dừa.

• Chè trôi nước ngũ sắc.

Mâm cơm Tết chay sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo để bắt đầu một năm mới an lành.

Để mâm cơm Tết vừa đẹp mắt, vừa hấp dẫn, bạn có thể tham khảo những mẹo sau đây:

• Chọn nguyên liệu tươi ngon: Nguyên liệu tươi mới không chỉ nâng cao hương vị mà còn mang đến sắc màu tươi sáng cho mâm cỗ.

• Cân đối số lượng món ăn: Mâm cỗ truyền thống thường bao gồm các món canh, xào, luộc, chiên, nướng để tạo sự hài hòa về cả hương vị và màu sắc. Đừng quên giữ lại những món đặc trưng như bánh chưng, bánh tét, gà luộc, nem rán, canh măng khi bài trí mâm cỗ ngày Tết hiện đại.

• Bày biện hài hòa và tạo điểm nhấn: Sắp xếp các món chính ở trung tâm, xung quanh là các món phụ. Bạn có thể sử dụng lá chuối, lá dong hoặc các đĩa trang trí để làm nổi bật các món ăn.

• Trang trí món ăn sáng tạo: Tỉa hoa từ cà rốt, củ cải hoặc ớt để trang trí đĩa thức ăn. Hãy đảm bảo rằng các đĩa thức ăn được sắp xếp gọn gàng, không quá đầy để tạo cảm giác thẩm mỹ.

• Bố trí mâm cỗ cúng ngày Tết hợp lý: Các món mặn như gà luộc, nem rán nên được đặt riêng một góc, trong khi món chay như xôi, chè có thể đặt ở góc khác để dễ phân biệt. Đặt thêm mâm ngũ quả ở một bên với các loại quả tươi và phối màu hài hòa.

• Lưu ý ý nghĩa từng món ăn: Mỗi món ăn trong mâm cỗ Tết đều mang một ý nghĩa riêng, từ cầu may mắn, sức khỏe đến tài lộc. Vì vậy, hãy chọn những món ăn phù hợp với phong tục và truyền thống của từng vùng miền để mang lại sự trọn vẹn cho mâm cỗ.

Hãy lựa chọn nguyên liệu tươi ngon và bày trí hài hòa để mâm cỗ cúng ngày Tết không chỉ đẹp mắt mà còn thơm ngon.

Không gì ấm áp hơn khi vào dịp Tết, cả gia đình tụ họp bên mâm cỗ sum vầy, tận hưởng những món ăn ngon và trao nhau những lời chúc tốt đẹp cho năm mới. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn bày trí mâm cỗ Tết sao cho vừa ngon vừa đẹp mắt:

Mâm cỗ số 1

Mâm cỗ ngày Tết hiện đại với các món: Gà luộc, nem chả, canh củ quả, cá chiên, salad, xôi, chả giò,...

Mâm cỗ số 2

Mâm cỗ ngày Tết truyền thống với gà luộc, miến xào, miến giò heo, chả ram, chả lụa, bánh chưng, rau củ xào,...

Mâm cỗ số 3

Các món quen thuộc như gà luộc, bánh chưng, cá chiên, gà hầm, dưa món... đã tạo nên một mâm cúng đầy đủ và thơm ngon. 

Mâm cỗ số 4

Thực đơn gồm có: Thịt kho tàu, rau củ xào, bánh tét, khổ qua nhồi thịt, mứt với các món ăn kèm như củ kiệu và đồ chua.

Mâm cỗ số 5

Mâm cỗ ngày Tết hiện đại bao gồm các món như phở cuốn, vịt quay, salad, xôi gấc hình cá chép, khoai tây chiên…

Mâm cỗ số 6

Mâm cơm Tết thơm ngon trên bao gồm món gà luộc, chả , cá chiên, măng hầm giò heo, xôi, chả giò,...

Mâm cỗ số 7

Mâm cỗ Tết truyền thống này gồm các món như tôm hấp, chả, thịt heo quay, bánh chưng, gà hầm và rau củ xào.

Mâm cỗ số 8

Mâm cỗ ngày Tết hiện đại với thực đơn gồm salad rau củ, khoai tây chiên, gà hấp nấm mèo và các loại chả thơm ngon.

Dù là sự chuẩn bị tỉ mỉ của miền Bắc, hương vị đậm đà miền Trung hay sự phóng khoáng của miền Nam, mỗi mâm cỗ đều mang trong mình tinh thần đoàn viên, lời chúc tốt đẹp cho năm mới. Hãy kết hợp khéo léo giữa truyền thống và hiện đại để tạo nên một mâm cỗ ngày Tết không chỉ đầy đủ ý nghĩa mà còn ấn tượng, góp phần làm cho không khí Tết của gia đình thêm ấm áp bạn nhé!