Nomophobia là gì? Hiểu rõ hội chứng sợ không có điện thoại và cách phòng tránh

Bạn có bao giờ cảm thấy bồn chồn, lo lắng khi quên điện thoại ở nhà hoặc thiết bị hết pin? Đó có thể là dấu hiệu của Nomophobia - hội chứng sợ không có điện thoại đang ngày càng phổ biến trong thời đại công nghệ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ Nomophobia là gì, nguyên nhân gây ra và những giải pháp thiết thực để kiểm soát tình trạng này, từ đó sống cân bằng và khỏe mạnh hơn.

Tìm hiểu về hội chứng Nomophobia

Nomophobia là gì? Đây là thuật ngữ viết tắt của "no mobile phone phobia", ám chỉ nỗi sợ hãi hoặc lo lắng khi không thể tiếp cận hoặc sử dụng điện thoại di động. Hội chứng này lần đầu được nhắc đến trong một nghiên cứu năm 2008 do Bưu điện Anh, Ủy ban YouGov thực hiện, với 53% người dùng tại Anh cho biết họ cảm thấy bất an khi mất điện thoại, hết pin hoặc ngoài vùng phủ sóng.

Mặc dù chưa được công nhận chính thức trong Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM-5), Nomophobia được xem là một dạng rối loạn lo âu hiện đại, đặc biệt phổ biến ở giới trẻ - những người phụ thuộc nhiều vào công nghệ số. Khi không có điện thoại, người mắc Nomophobia có thể trải qua cảm giác hoảng loạn, bồn chồn, thậm chí là các triệu chứng thể chất như tim đập nhanh, đổ mồ hôi hay khó thở.

Nomophobia là hội chứng sợ khi không thể tiếp cận hoặc sử dụng điện thoại

Những người mắc phải hội chứng Nomophobia thường có các triệu chứng tâm lý như căng thẳng, lo âu, bồn chồn, mất kiên nhẫn và khó chịu khi không có điện thoại bên cạnh. Một số biểu hiện điển hình gồm:

• Lo lắng, bất an tột độ khi không có điện thoại: Khi điện thoại hết pin, mất sóng, để quên hoặc không thể sử dụng.
• Thường xuyên kiểm tra điện thoại: Liên tục kiểm tra tin nhắn, thông báo mạng xã hội, email dù không có gì mới.
• Luôn giữ điện thoại bên mình: Mang điện thoại vào nhà tắm, khi đi ngủ, thậm chí cả khi đang nói chuyện với người khác.
• Thức đêm để lướt điện thoại: Dành phần lớn thời gian ban đêm để sử dụng điện thoại, dẫn đến thiếu ngủ và mệt mỏi.
• Có cảm giác điện thoại rung hoặc đổ chuông ảo: Đây là một trong những dấu hiệu rõ rệt nhất của sự lệ thuộc.
• Thoát khỏi các cuộc trò chuyện ngoài đời thực: Ưu tiên tương tác qua điện thoại hơn là giao tiếp trực tiếp.

Nếu bạn gặp phải từ 3 dấu hiệu trở lên, bạn cần xem xét và điều chỉnh lại thói quen của mình.

Biểu hiện của hội chứng Nomophobia

Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính dẫn đến hội chứng Nomophobia bao gồm:

• Áp lực duy trì sự hiện diện trực tuyến: Giới trẻ, đặc biệt từ 12-30 tuổi, thường chị áp lực duy trì hình ảnh trên mạng xã hội và nỗi sợ bị “bỏ rơi” khi không thể kết nối.
• Nỗi sợ bị cô lập xã hội: Smartphone là cầu nối với thế giới bên ngoài, giúp kết bạn, tương tác và xây dựng hình ảnh cá nhân. Khi không có điện thoại, nhiều người lo sợ bị bỏ rơi, mất kết nối hoặc bị lãng quên, dẫn đến sự phụ thuộc quá mức vào thiết bị này.
• Sự phụ thuộc vào công nghệ: Điện thoại thông minh mang lại vô số tiện ích: liên lạc, học tập, làm việc, giải trí. Tuy nhiên, sự tiện lợi này khiến người dùng dần đánh mất khả năng tự điều tiết, trở nên căng thẳng khi không có thiết bị bên cạnh.
• Môi trường sống hiện đại: Trong bối cảnh đô thị hóa, thiếu tương tác xã hội trực tiếp và sự gia tăng của các nội dung số ngắn, gây nghiện, điện thoại trở thành "nơi trú ẩn" quen thuộc. Điều này làm gia tăng nguy cơ mắc Nomophobia, đặc biệt ở những người trẻ sống trong môi trường công nghệ cao.

Hội chứng Nomophobia xuất hiện do nhiều nguyên nhân tác động

Hội chứng Nomophobia không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và chất lượng cuộc sống:

• Sức khỏe thể chất: Sử dụng điện thoại quá mức dẫn đến mỏi mắt, đau cổ, đau vai, đau khớp cổ tay, tăng nguy cơ béo phì và các bệnh tim mạch do ít vận động.
• Sức khỏe tâm lý: Lo âu, căng thẳng, mất ngủ và giảm khả năng tập trung là những hệ quả phổ biến. Sự phụ thuộc vào điện thoại còn làm giảm chất lượng các mối quan hệ xã hội, khiến người mắc cảm thấy cô đơn hơn.
• Hiệu suất công việc và học tập: Dành quá nhiều thời gian cho điện thoại khiến hiệu quả làm việc và học tập giảm sút, ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân.

Nomophobia ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe thể chất và chất lượng cuộc sống

Để hạn chế và kiểm soát hội chứng Nomophobia hiệu quả, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:

• Đặt ra các "khoảng nghỉ" cho điện thoại: Đặt điện thoại ở chế độ im lặng hoặc để xa tầm tay trong một khoảng thời gian nhất định mỗi ngày, ví dụ như khi ăn cơm, khi nói chuyện với gia đình.
• Tắt thông báo ứng dụng không cần thiết: Điều này giúp giảm bớt sự phân tâm và thôi thúc phải kiểm tra điện thoại liên tục.
• Thay đổi thói quen sử dụng điện thoại: Thay vì lướt mạng xã hội, hãy tìm đọc một cuốn sách, tập thể dục, hoặc trò chuyện trực tiếp với mọi người. 
• Tăng cường các hoạt động xã hội: Tham gia các buổi gặp mặt bạn bè, hoạt động ngoại khóa, các lớp học kỹ năng để không còn phụ thuộc vào điện thoại.
• Sử dụng công cụ hỗ trợ: Các ứng dụng như Screen Time (điện thoại iPhone), Digital Wellbeing (điện thoại Android) có thể giúp bạn theo dõi và giới hạn thời gian sử dụng điện thoại, từ đó xây dựng thói quen lành mạnh hơn.

Hành động ngay để kiểm soát và phòng tránh hội chứng Nomophobia

Trong trường hợp tình trạng Nomophobia trở nên nghiêm trọng và bạn không thể tự mình vượt qua, hãy tìm đến sự giúp đỡ của các chuyên gia tâm lý để được tư vấn và điều trị kịp thời. Các liệu pháp như trị liệu hành vi nhận thức (CBT) hoặc liệu pháp phơi nhiễm có thể giúp bạn thay đổi thói quen và giảm sự phụ thuộc vào điện thoại.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn Nomophobia là gì, nhận biết được các dấu hiệu và biết cách phòng tránh hiệu quả. Điện thoại di động là một công cụ hữu ích, nhưng hãy sử dụng nó một cách thông minh và có chừng mực để bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần của chính mình.

Đừng để chiếc điện thoại cũ làm bạn căng thẳng - Chọn mua điện thoại mới, chính hãng tại Siêu Thị Điện Máy - Nội Thất Chợ Lớn để luôn yên tâm mọi lúc mọi nơi!