Nguồn gốc và ý nghĩa ngày lễ Thất Tịch - Tết Ngâu 7/7 âm lịch

Bạn đang tò mò về Nguồn gốc, ý nghĩa ngày lễ Thất Tịch, ngày lễ tình nhân đặc biệt của người Việt và các nước Đông Á? Được biết đến với câu chuyện tình yêu lãng mạn của Ngưu Lang và Chức Nữ, ngày Thất Tịch (mùng 7 tháng 7 âm lịch) mang nhiều ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá nguồn gốc lịch sử, ý nghĩa tâm linh và cách người Việt đón ngày lễ này. Cùng tìm hiểu ngay để cảm nhận vẻ đẹp của ngày lễ tình yêu độc đáo này!

Nguồn gốc, ý nghĩa ngày lễ Thất Tịch

Lễ Thất Tịch, hay còn gọi là Tết Ngâu hoặc ngày ông Ngâu bà Ngâu, diễn ra vào ngày 7 tháng 7 âm lịch hằng năm. Ngày lễ này bắt nguồn từ truyền thuyết về cuộc gặp gỡ đầy xúc động giữa Ngưu Lang và Chức Nữ, hai nhân vật được xem như biểu tượng cho tình yêu thủy chung vượt qua cách trở. Trong văn hóa nhiều quốc gia châu Á, đây được xem như một ngày lễ tình nhân phương Đông, mang ý nghĩa đặc biệt với những người đang yêu.

Năm 2025, lễ Thất Tịch sẽ rơi vào thứ sáu, ngày 29 tháng 8 dương lịch.

Ngưu Lang Chức Nữ gặp nhau vào ngày 07/07 âm lịch hằng năm

Lễ Thất Tịch có nguồn gốc sâu xa từ Trung Quốc, xuất hiện từ thời Hán, ngày lễ này gắn liền với sự tích Ngưu Lang và Chức Nữ, một câu chuyện cổ tích nổi tiếng và cảm động được coi là "ngày Valentine phương Đông".

• Mối duyên trời định: Ngưu Lang là một chàng trai chăn trâu chăm chỉ và thiện lương. Nhờ tính cách tốt bụng, Ngưu Lang đã chiếm được tình cảm của Chức Nữ, con gái út của Vương Mẫu Nương Nương, người chuyên dệt những đám mây ngũ sắc trên trời. Họ kết duyên vợ chồng, sống hạnh phúc bên nhau và có hai người con, một trai một gái.
• Chia ly đau khổ: Hạnh phúc của họ không kéo dài khi Chức Nữ bị buộc phải trở về thiên đình theo lệnh của Ngọc Đế. Ngưu Lang đau khổ đuổi theo nhưng bị chặn lại bởi sông Thiên Hà (hay sông Ngân Hà), ranh giới giữa cõi phàm và cõi tiên. Ngưu Lang nhất quyết ở lại bên sông chờ đợi, không chịu rời đi. Từ đó, có một vì sao mang tên Ngưu Lang xuất hiện cạnh sông Thiên Hà.
• Cuộc hội ngộ hàng năm: Cảm thương trước tấm chân tình của Ngưu Lang, Vương Mẫu đã đồng ý cho họ được gặp nhau mỗi năm một lần vào ngày Thất Tịch (7/7 âm lịch).

Truyền thuyết Ngưu lang chức nữ

Người Việt Nam có một câu chuyện khác về nguồn gốc Thất Tịch, cũng xoay quanh Ngưu Lang và Chức Nữ. Chàng trai chăn trâu đã trộm bộ xiêm y có đôi cánh tiên của Chức Nữ khi nàng và các tiên nữ xuống hồ tắm, khiến nàng không thể về trời và ở lại làm vợ chàng. Họ cũng có con. Một lần, Chức Nữ tìm thấy đôi cánh tiên của mình, quyết định bay về trời, để lại con và dặn con đưa lược cho cha.

Ngưu Lang đau khổ mang con lên trời tìm vợ, nhưng nhà trời không chấp nhận. Họ chỉ có thể lén lút gặp gỡ. Vì luật trời cấm người trần ở lại thượng giới, Chức Nữ đành tiễn chồng con về, đưa cơm và dặn hai cha con ngồi trên chiếc trống, khi xuống đến nơi thì đánh để nàng cắt dây.

Trên đường, đứa trẻ làm vãi cơm lên mặt trống, đàn quạ sà vào mổ, tạo ra âm thanh "thì thùng". Trên trời, Chức Nữ nghe tiếng trống liền cắt dây, khiến hai cha con rơi xuống biển. Ngọc Hoàng thương xót, đưa cả hai cha con lên trời, giao cho Ngưu Lang công việc chăn trâu ở bên kia sông Ngân, còn Chức Nữ ngày ngày dệt vải ở bên này sông.

Mỗi năm, họ chỉ được gặp nhau một ngày vào 7/7 âm lịch, và đàn quạ phải đội đá bắc cầu cho họ để bù đắp tội lỗi ngày trước. Khi sắp phải chia xa, hai vợ chồng khóc và nước mắt của họ rơi xuống trần gian hóa thành những cơn mưa, được gọi là mưa ngâu.

Ông Ngâu, bà Ngâu gặp nhau

Lễ Thất Tịch mang ý nghĩa sâu sắc về tình yêu vĩnh cửu và sự gắn bó giữa các cặp đôi. Nó được xem là một ngày lễ tình yêu, tương tự như Valentine ở phương Tây. Đây không chỉ là dịp để tưởng nhớ tình yêu của Ngưu Lang và Chức Nữ mà còn là cơ hội để mọi người thể hiện tình cảm và cầu chúc cho hạnh phúc.

Tại Trung Quốc (Lễ Khất Xảo):

• Là ngày lễ truyền thống để tưởng nhớ và ca tụng Chức Nữ và tình yêu của cô.
• Chức Nữ được xem là người đầu tiên phát hiện ra tơ tằm.
• Người dân coi đây là ngày để thể hiện sự tôn trọng và cảm kích trước thiên nhiên và những người phụ nữ giỏi giang.
• Đêm 7/7 âm lịch, phụ nữ Trung Quốc thường cầu nguyện để có đôi bàn tay khéo léo như Chức Nữ và mong gặp được người chồng tốt. Các cô gái trẻ cũng trưng bày các vật dụng nghệ thuật tự tạo để thể hiện sự khéo léo của mình.

Ý nghĩa lễ thất tịch ở Trung Quốc

Tại Nhật Bản (Lễ Tanabata):

• Vào ngày này, người Nhật sẽ viết mong ước của mình vào những mảnh giấy đầy màu sắc Tanzaku rồi treo lên cành trúc trước cửa nhà.
• Họ cầu mong may mắn, vụ mùa bội thu và sự thịnh vượng.
• Các bạn trẻ thường đến đền thờ để cầu nguyện, mong tìm được ý trung nhân. Đường phố cũng được trang trí, và mọi người mặc trang phục theo thuyết ngũ hành (xanh lục, trắng, đen, vàng, hồng).

Lễ thất tịch ở Nhật Bản

Tại Hàn Quốc (Lễ Chilseok):

• Lễ Chilseok đánh dấu nút giao mùa, khép lại nắng nóng và mang đến những cơn mưa quý giá giúp vụ mùa phát triển.
• Người Hàn Quốc sẽ tắm để gột rửa cái nắng oi bức và chuẩn bị tâm thế cho một vụ mùa đầy triển vọng, với mong muốn có được sức khỏe tốt.
• Đây cũng là những ngày cuối cùng trong năm mà người dân được thưởng thức các món ăn làm từ lúa mì, vì sau ngày lễ, những cơn gió lạnh sẽ làm hỏng hương vị của lúa mì. Họ thường ăn mì và bánh nướng.

Lễ thất tịch ở Hàn Quốc

Tại Việt Nam (Ngày Ông Ngâu Bà Ngâu):

• Ngày lễ Thất Tịch gắn liền với câu ca dao tục ngữ: “Ông trời tháng 7 mưa ngâu, Con trời lấy chú chăn trâu cũng phiền”.
• Các cặp đôi và những người độc thân thường đến chùa để cầu bình an, may mắn và đặc biệt là cầu duyên, mong muốn sớm gặp được người như ý hoặc mong tình yêu thuận lợi, bền lâu và vĩnh cửu như Ngưu Lang và Chức Nữ.

Lễ thất tịch ở Việt Nam

Để cầu mong may mắn và hạnh phúc trong tình duyên, cũng như tránh những điều không may, có một số hoạt động được khuyến khích hoặc kiêng kỵ trong ngày Thất Tịch:

• Đi chùa: Nhiều người đến chùa cầu bình an, may mắn cho bản thân và gia đình. Đặc biệt, người độc thân đi chùa để cầu duyên, mong gặp được ý trung nhân. Các cặp đôi cũng cầu cho tình yêu bền vững.
• Làm việc thiện: Ngày Thất Tịch có ý nghĩa tâm linh lớn, nên việc làm những việc thiện, giúp đỡ mọi người nếu có thể sẽ giúp tăng thêm phúc phần.
• Thả đèn lồng: Đây là hoạt động được giới trẻ yêu thích. Các cặp tình nhân thả đèn lồng để mong ước có một tổ ấm lâu dài. Người độc thân gửi gắm lời nguyện cầu sớm gặp được người thương.
• Tặng quà: Nhiều bạn trẻ chọn tặng quà cho người thương để bày tỏ tình cảm và thể hiện tình yêu.
• Ăn chè đậu đỏ: Phong tục này vốn từ Trung Quốc nhưng gần đây phổ biến rộng rãi ở nhiều nước châu Á, đặc biệt là ở Việt Nam. Nhiều người tin rằng việc ăn chè đậu đỏ vào ngày này sẽ giúp tình yêu đôi lứa thêm bền vững hoặc giúp người độc thân tìm được tình duyên.

Lễ thất tịch nên làm gì

• Không tổ chức đám hỏi, đám cưới: Do lễ Thất Tịch bắt nguồn từ sự tích Ngưu Lang – Chức Nữ chỉ được gặp nhau một lần duy nhất trong năm rồi lại phải chia xa, mang theo nhiều nhung nhớ. Vì vậy, nhiều người quan niệm rằng ngày này không may mắn để tổ chức đám hỏi, đám cưới.
• Không xây nhà, mua xe: Ngày lễ Thất Tịch thường có mưa ngâu, gây khó khăn và ảnh hưởng đến tiến độ thi công nhà cửa. Ngoài ra, theo quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch còn là tháng cô hồn, thời điểm ma quỷ được thả tự do, đến nhân gian quấy phá. Do đó, nhiều người kiêng làm việc trọng đại, bỏ ra số tiền lớn như xây nhà, mua xe.
• Không làm việc xấu: Lễ Thất Tịch là ngày có ý nghĩa về mặt tình cảm. Mọi người nên làm nhiều việc thiện để tích phúc. Theo dân gian, không làm việc xấu trong ngày này sẽ giúp con đường tình duyên của bạn may mắn, thuận lợi hơn.

Những điều không nên làm ngày 7 tháng 7 âm lịch

Ngày Thất Tịch không chỉ là dịp để tưởng nhớ chuyện tình cảm động giữa Ngưu Lang và Chức Nữ, mà còn là lúc để mỗi người trân trọng hơn những mối quan hệ yêu thương trong cuộc sống. Dù mang màu sắc huyền thoại, lễ Thất Tịch vẫn có sức sống bền bỉ trong đời sống tinh thần của người Á Đông. Và mỗi năm, vào ngày 7/7 âm lịch, câu chuyện ấy lại được nhắc nhớ như một biểu tượng đẹp của tình yêu thủy chung, sâu sắc và đầy nhân văn.

Đừng quên theo dõi Góc tư vấn của Điện Máy Chợ Lớn để biết thêm nhiều thông tin và kiến thức hữu ích bạn nhé!