Các hoạt động trong ngày Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng

Giỗ Tổ Hùng Vương không chỉ là ngày tưởng nhớ công lao dựng nước của các Vua Hùng mà còn là dịp để người dân hòa mình vào những hoạt động văn hóa đặc sắc. Từ lễ rước kiệu, dâng hương đến hội thi bơi chải, hát Xoan, gói bánh chưng… đều tạo nên một bức tranh lễ hội đậm đà bản sắc dân tộc. Hãy cùng Điện Máy Chợ Lớn tìm hiểu những hoạt động nổi bật trong ngày lễ trọng đại này!

Giỗ Tổ Hùng Vương là ngày tưởng nhớ công lao dựng nước của các Vua Hùng

Người Việt đã từ lâu đời luôn ghi nhớ về ngày Giỗ Tổ qua những câu ca dao đầy ý nghĩa:

“Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày Giỗ Tổ mùng mười tháng ba
Khắp miền truyền mãi câu ca
Nước non vẫn nước non nhà nghìn năm”

Tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa ngày Giỗ Tổ Hùng Vương

Từ thời xa xưa, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã giữ một vị thế vô cùng đặc biệt trong tâm thức của mỗi người Việt. Theo truyền thuyết, Lạc Long Quân và Âu Cơ - tổ tiên của Việt tộc, sinh thành 100 người con, người con trưởng được truyền ngôi, lấy danh Hùng Vương. Tên hiệu này được sử dụng cho 18 triều vua Hùng bước lên ngôi.

Theo các tài liệu cổ lưu lại, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương với dạng thức sơ khai đã có cách đây hơn 2000 năm và được bảo tồn qua nhiều triều đại. Dưới đây là những dấu ấn lịch sử quan trọng về ngày Quốc giỗ:

• Thời Thục Phán - An Dương Vương: Trên núi Nghĩa Lĩnh dựng một cột đá khắc ghi lời thề mãi mãi chăm sóc lăng mộ vua Hùng và gìn giữ giang sơn.
• Triều đại nhà Triệu, nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần, Hậu Lê: Dân quản lý địa phương được giao trông nom, duy trì khói hương Đền Hùng và cúng giỗ hàng năm qua cách miễn thuế ruộng đất, miễn đi phu.
• Triều đại nhà Nguyễn, năm Khải Định thứ 2 (1917): Tuần phủ tỉnh Phú Thọ Lê Trung Ngọc đã trình văn bản xin công nhận ngày Quốc giỗ là ngày 10 tháng Ba Âm lịch. Ngày giỗ 11 tháng Ba dành cho dân địa phương tổ chức lễ. Từ đây, Giỗ Tổ Hùng Vương chính thức được ấn định vào ngày này hàng năm.

Hiện tại, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương vẫn được Nhà nước và nhân dân coi trọng, duy trì truyền thống "uống nước nhớ nguồn" và thực hiện các nghi lễ tri ân các vị vua Hùng và tiền nhân.

“Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” đã được UNESCO ghi nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2012, từ đó, Giỗ Tổ Hùng Vương không chỉ có ý nghĩa với Việt Nam mà còn đóng vai trò quảng bá văn hóa Việt đến thế giới.

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã có cách đây hơn 2000 năm và được bảo tồn qua nhiều triều đại

Lễ hội Đền Hùng là một tập tục văn hóa có truyền thống lâu đời, tổ chức hàng năm tại tỉnh Phú Thọ. Hội diễn ra từ mùng 1 đến mùng 10 tháng 3 Âm lịch, tương đương ngày 9 đến 18 tháng 4 Dương lịch. Lễ hội bao gồm hai phần chính: Phần Lễ và phần Hội.

Lễ rước kiệu vua: Người tham gia diễu hành kiệu mặc trang phục truyền thống, tay nâng cờ, hoa và lọng, kiệu khởi hành từ chân núi, đi qua các đền để đến đền Thượng làm lễ dâng hương.

Lễ dâng hương: Đông đảo người dân kéo về Phú Thọ để dâng hương vì niềm tin tâm linh. Mọi người thắp hương tại đất Tổ và gửi lời nguyện cầu, hy vọng tổ tiên nghe thấy và biến thành hiện thực.

Đối với người Việt, mỗi gốc cây, mỗi tảng đá hay nắm đất tại đất Tổ đều rất linh thiêng, điều này khiến cho hình ảnh các hốc cây, bên dưới tảng đá, nơi những chân nhang màu đỏ được cắm kín.

Trong chuỗi hoạt động nhân ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, phần Lễ luôn thể hiện tốt không khí trang nghiêm và lòng thành kính, đồng thời được tổ chức một cách trọng thể nhưng vẫn đảm bảo tiêu chí an toàn, tiết kiệm và văn minh.

Rất nhiều người dân tham gia nghi lễ dâng hương Giỗ Tổ Hùng Vương

Các hoạt động trong phần Hội được thiết kế gắn kết chặt chẽ với các sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch, hình thành nên chuỗi hoạt động Tuần Văn hóa - Du lịch, thu hút đông đảo khách tham quan, đồng thời thể hiện rõ nét bản sắc văn hóa vùng Đất Tổ.

Phần Hội diễn ra tại Sân khấu Trung tâm lễ hội - Khu di tích lịch sử Đền Hùng. Dân chúng tận hưởng những hoạt động phong phú và hấp dẫn như Liên hoan văn nghệ và dân ca Phú Thọ, Hội trại văn hóa với các sản phẩm được trưng bày, quảng bá, biểu diễn hát Xoan làng cổ, Hội thi bơi chải mở rộng, Hội thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giầy,...

Hoạt động biểu diễn hát Xoan làng cổ nhân ngày 10 tháng 3

Theo quy định của Bộ luật Lao động, người lao động được nghỉ lễ 1 ngày vào dịp Giỗ Tổ Hùng Vương. Cụ thể, vào ngày mùng 10 tháng 3 Âm lịch, tức 7 tháng 4 Dương lịch, người lao động được nghỉ và hưởng nguyên lương. Nếu ngày nghỉ trùng vào cuối tuần, người lao động sẽ được nghỉ bù vào ngày làm việc kế tiếp.

Thông thường, các ngày lễ khác đều tính theo Dương lịch, riêng Giỗ Tổ Hùng Vương được xác định theo lịch âm. Tại Việt Nam, chỉ có 2 ngày lễ áp dụng lịch âm, đó là Giỗ Tổ Hùng Vương và Tết Nguyên Đán.

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương không chỉ là dịp để tri ân công đức tổ tiên mà còn là cơ hội để mỗi người dân Việt Nam hiểu rõ hơn về cội nguồn, văn hóa và tinh thần đoàn kết dân tộc. Dù bạn tham gia trực tiếp tại Đền Hùng hay theo dõi từ xa, những hoạt động trong ngày lễ này luôn mang đến niềm tự hào sâu sắc về truyền thống ngàn đời.

Hãy dành thời gian để hòa mình vào không khí trang trọng và thiêng liêng của ngày Giỗ Tổ, để cảm nhận trọn vẹn tinh thần "Uống nước nhớ nguồn". Đừng quên theo dõi Góc tư vấn của Điện Máy Chợ Lớn để biết thêm nhiều thông tin và kiến thức bổ ích.