Shadow AI: Mối đe dọa ngầm với an ninh mạng doanh nghiệp

Trong bối cảnh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển mạnh mẽ, Shadow AI đã trở thành một khái niệm đáng lo ngại, đặc biệt khi AI được sử dụng mà không có sự kiểm soát chặt chẽ. Trong bài viết này, Siêu Thị Điện Máy - Nội Thất Chợ Lớn sẽ cùng bạn tìm hiểu mặt tối của công cụ này cũng như các giải pháp giảm thiểu rủi ro và cách sử dụng AI an toàn hơn.

Tìm hiểu tất tần tật về Shadow AI

Shadow AI đề cập đến việc sử dụng các công cụ, ứng dụng hoặc hệ thống trí tuệ nhân tạo trong một tổ chức mà không có sự giám sát hoặc phê duyệt từ bộ phận công nghệ thông tin (IT). Đây là những giải pháp AI được các phòng ban, cá nhân hoặc nhóm tự triển khai, thường thông qua các dịch vụ đám mây hoặc công cụ bên thứ ba mà không tuân theo quy trình quản trị chính thức.

Shadow AI đề cập đến việc sử dụng AI mà không có sự giám sát

Ví dụ, một nhóm marketing có thể sử dụng công cụ AI để phân tích dữ liệu khách hàng hoặc một nhân viên có thể tích hợp chatbot AI để tự động hóa công việc mà không thông báo cho bộ phận IT. Shadow AI thường hoạt động “trong bóng tối”, không được quản lý tập trung, dẫn đến những lỗ hổng nghiêm trọng về bảo mật và quản trị.

Sự phổ biến của Shadow AI xuất phát từ nhu cầu ngày càng cao về các giải pháp công nghệ nhanh chóng và dễ tiếp cận. Dưới đây là một số lý do chính:

• Dễ dàng tiếp cận công cụ AI: Các nền tảng AI như Google Cloud AI, Microsoft Azure AI, hay các công cụ no-code/low-code như Zapier và UiPath đã giúp người dùng không chuyên về kỹ thuật dễ dàng triển khai các giải pháp AI mà không cần kiến thức sâu về lập trình.
• Nhu cầu tăng tốc đổi mới: Trong môi trường kinh doanh cạnh tranh, các phòng ban thường muốn thử nghiệm các công cụ AI để nhanh chóng cải thiện hiệu suất, chẳng hạn như tối ưu hóa quy trình hoặc cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng.
• Thiếu quy trình quản lý rõ ràng: Trong nhiều tổ chức, các quy định về sử dụng AI chưa được thiết lập rõ ràng, dẫn đến việc nhân viên tự do triển khai các công cụ AI mà không cần sự chấp thuận.

Shadow AI ngày càng trở nên phổ biến

Mặc dù mang lại sự linh hoạt, sự phổ biến của Shadow AI đã làm gia tăng các rủi ro, đặc biệt là về an ninh mạng.

Shadow AI tạo ra nhiều lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng, đe dọa đến sự an toàn của dữ liệu và hệ thống tổ chức. Dưới đây là những thách thức chính:

• Rò rỉ dữ liệu nhạy cảm: Khi nhân viên sử dụng các công cụ AI bên thứ ba, dữ liệu nội bộ như thông tin khách hàng, tài chính hoặc chiến lược kinh doanh có thể bị tải lên các máy chủ không được kiểm soát, dẫn đến nguy cơ rò rỉ hoặc lạm dụng.
• Thiếu kiểm soát quyền truy cập: Các công cụ AI bị sử dụng dưới dạng Shadow AI thường nằm ngoài hệ thống quản trị của tổ chức, dẫn đến nguy cơ bị truy cập trái phép hoặc rò rỉ dữ liệu.
• Không tuân thủ quy định: Khi AI được triển khai ngoài quy trình kiểm soát, tổ chức có thể vô tình vi phạm các quy định bảo vệ dữ liệu, đạo luật bảo vệ quyền riêng tư, hoặc các tiêu chuẩn nội bộ, dẫn đến rủi ro pháp lý và mất uy tín..
• Tấn công mạng tăng cao: Các công cụ AI không được quản lý có thể chứa lỗ hổng bảo mật, trở thành cửa ngõ cho các cuộc tấn công mạng như mã độc hoặc ransomware.

Shadow AI tạo ra nhiều lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng

Những thách thức này cho thấy Shadow AI không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là mối đe dọa chiến lược đối với các tổ chức.

Để giảm thiểu rủi ro từ Shadow AI, các tổ chức cần áp dụng các biện pháp quản lý và bảo mật chặt chẽ. Dưới đây là một số giải pháp hiệu quả:

• Xây dựng chính sách quản trị AI: Thiết lập các quy định rõ ràng về việc sử dụng AI, bao gồm quy trình phê duyệt, danh sách công cụ được phép và các yêu cầu bảo mật.
• Tăng cường giám sát công nghệ: Sử dụng các giải pháp giám sát để phát hiện và ngăn chặn việc truyền dữ liệu nhạy cảm qua các công cụ AI không được phê duyệt.
• Hợp tác giữa các phòng ban: Khuyến khích sự hợp tác giữa bộ phận IT và các phòng ban khác để đảm bảo rằng các giải pháp AI được triển khai một cách an toàn và phù hợp.
• Kiểm tra định kỳ: Thực hiện các cuộc kiểm tra định kỳ để phát hiện các trường hợp Shadow AI và đánh giá mức độ rủi ro của chúng.

Giải pháp giảm thiểu thách thức của Shadow AI

Để tránh những rủi ro từ Shadow AI, các tổ chức và cá nhân cần tuân thủ các nguyên tắc sử dụng AI an toàn:

• Đào tạo nhân viên: Cung cấp các khóa đào tạo về bảo mật dữ liệu và cách sử dụng AI một cách có trách nhiệm. Nhân viên cần nhận thức được các rủi ro khi sử dụng các công cụ AI không được phê duyệt.
• Sử dụng công cụ được phê duyệt: Chỉ sử dụng các nền tảng AI đã được bộ phận IT kiểm tra và phê duyệt để đảm bảo tính bảo mật và tuân thủ.
• Mã hóa dữ liệu: Đảm bảo rằng mọi dữ liệu được sử dụng trong các công cụ AI đều được mã hóa để ngăn chặn truy cập trái phép.
• Theo dõi và báo cáo: Thiết lập hệ thống báo cáo để nhân viên có thể thông báo về các công cụ AI mà họ sử dụng, từ đó giúp bộ phận IT quản lý tốt hơn.

Hy vọng với những chia sẻ của Siêu Thị Điện Máy - Nội Thất trong bài viết hôm nay, bạn sẽ có cái nhìn tổng quan hơn về Shadow AI. Mặc dù mang lại sự linh hoạt và cơ hội đổi mới, việc sử dụng AI không kiểm soát có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về an ninh mạng và tuân thủ pháp lý. Hãy sử dụng nó một cách thông minh để đảm bảo rằng AI không trở thành “bóng tối” đe dọa doanh nghiệp của bạn!