Cảnh báo tân sinh viên: 10 chiêu trò lừa đảo thường gặp khi vào Đại học

Mỗi năm học mới đến, hàng ngàn tân sinh viên từ khắp nơi đổ về các thành phố lớn với tâm thế háo hức, mơ mộng và cũng đầy bỡ ngỡ. Nhưng bên cạnh sự háo hức đó là hàng loạt "cạm bẫy" tinh vi nhắm vào chính sự non nớt của những người mới bắt đầu. Từ phòng trọ, việc làm, chuyện tình cảm cho đến thông tin cá nhân, khóa học, tân sinh viên có thể dễ dàng rơi vào bẫy lừa nếu không có đủ sự tỉnh táo và hiểu biết.

Trong bài viết này, Siêu Thị Điện Máy - Nội Thất Chợ Lớn sẽ giúp bạn nhận diện rõ 10 chiêu trò lừa đảo tân sinh viên và sai lầm phổ biến nhất để bảo vệ bản thân, sống an toàn và trưởng thành trong hành trình đại học.

Cảnh báo chiêu trò lừa đảo tân sinh viên khi vào Đại học

Hình thức lừa phòng trọ đã trở thành “đặc sản” tại nhiều thành phố lớn mỗi mùa nhập học. Những kẻ lừa đảo thường lấy ảnh từ mạng, chỉnh sửa lung linh, sau đó đăng trên các group Facebook sinh viên, Zalo hoặc website bất kỳ. Khi sinh viên liên hệ, họ dùng chiêu “phòng đó mới có người cọc” rồi dẫn dắt tới căn phòng khác tệ hơn rất nhiều: xa trung tâm, ẩm thấp, hôi hám, không an ninh.

Cảnh báo hình thức lừa đảo phòng trọ cho tân sinh viên

Ngoài ra, không ít trường hợp bị yêu cầu chuyển khoản đặt cọc để giữ chỗ. Sau khi tiền được chuyển, người đăng chặn liên lạc hoặc giả vờ biến mất. Đây là kiểu lừa tinh vi vì lợi dụng tâm lý “sợ mất chỗ đẹp” của sinh viên tỉnh lẻ.

Để tránh tình trạng này, tân sinh viên nên chủ động khảo sát phòng trực tiếp, đi cùng người thân nếu có thể. Đồng thời, cần hỏi kỹ các thông tin như giá điện, nước, wifi, phí giữ xe, nội quy giờ giấc, tránh bị “phí ẩn” về sau. Quan trọng nhất: mọi thỏa thuận cần được ghi thành văn bản hoặc hợp đồng rõ ràng, tránh tin vào “nói miệng” dễ bị lật lọng.

Nhiều tân sinh viên vì muốn kiếm thêm thu nhập hoặc thử sức sớm với công việc đã vô tình trở thành nạn nhân của các chiêu trò tuyển dụng ảo. Những tin như “nhập dữ liệu tại nhà – 8 triệu/tháng”, “việc gói hàng – không cần kinh nghiệm”, đánh máy, xử lý dữ liệu… xuất hiện tràn lan trên mạng, nhưng đa số yêu cầu đóng phí “đồng phục”, “đặt cọc trách nhiệm” hoặc bắt buộc giữ giấy tờ tùy thân.

Hoặc tuyển cộng tác viên xử lý những công việc đơn giản: làm hoa, thêu tranh, xâu vòng hạt…, yêu cầu đặt cọc để lấy nguyên liệu. Sau khi bạn đã bỏ công sức hoàn thành, chúng sẽ biến mất, khiến bạn mất cả tiền cọc lẫn công sức. Hãy luôn cảnh giác với mọi lời mời việc làm yêu cầu đặt cọc trước.

Cảnh giác lừa đảo làm thêm việc nhẹ lương cao

Thậm chí, có trường hợp lừa đảo dưới hình thức tuyển shipper, yêu cầu ứng trước tiền hàng rồi không hoàn trả. Những sinh viên cả tin hoặc chưa có kinh nghiệm xã hội dễ dàng “dính bẫy”, mất vài trăm đến vài triệu đồng chỉ trong tích tắc.

Tốt nhất, tân sinh viên không nên vội tìm việc trong 1 - 2 tuần đầu mà hãy dành thời gian làm quen môi trường, đường xá và hiểu rõ nơi ở. Khi tìm việc, chỉ nên chọn đơn vị có địa chỉ rõ ràng, hợp đồng minh bạch và tuyệt đối không đóng phí để được làm việc.

Một trong những hình thức lừa tinh vi nhưng rất khó nhận ra là lừa đảo tình cảm. Nhiều bạn sinh viên – đặc biệt là năm nhất – vừa sống xa nhà, thiếu kết nối xã hội, nên dễ rung động trước sự quan tâm từ người lạ. Những “kẻ săn mồi” thường tiếp cận qua mạng xã hội, nói chuyện tử tế, nhạy cảm, xây dựng mối quan hệ thân thiết rồi mượn tiền, nhờ chuyển khoản “tạm” hoặc kể hoàn cảnh đáng thương để tạo sự thương hại.

Lừa đảo tình cảm qua mạng là chiêu trò phổ biến

Không ít bạn nữ đã rơi vào bẫy chuyển tiền cho “bạn trai online” chỉ sau vài tuần nhắn tin. Cũng có những bạn nam trở thành “nhà tài trợ không lương” cho mối tình chỉ biết xin tiền, đòi quà và tỏ ra lạnh nhạt khi không còn gì để lợi dụng.

Ngoài ra, kẻ lừa đảo thường xây dựng một hồ sơ hoàn hảo trên mạng xã hội hoặc ứng dụng hẹn hò: họ tự nhận là người giàu có, thành đạt, ngoại hình hấp dẫn, và có một cuộc sống viên mãn. Ngay cả khi chưa từng gặp mặt, chúng vẫn tấn công tâm lý nạn nhân bằng cách liên tục bày tỏ yêu thương, hứa hẹn về tương lai, và tạo dựng một mối quan hệ "sét đánh" đầy lãng mạn để chiếm trọn lòng tin.

Khi đã nắm được tâm lý và tình cảm của nạn nhân, kẻ lừa đảo sẽ bắt đầu giở trò lừa tiền với nhiều kịch bản khác nhau. Phổ biến nhất là dụ dỗ đầu tư chung vào các dự án "siêu lợi nhuận", hoặc thông báo gửi quà, tài sản giá trị lớn nhưng bị "tạm giữ" tại hải quan. Sau đó, một đối tượng khác sẽ giả danh hải quan, công an, hoặc nhân viên vận chuyển để yêu cầu nạn nhân nộp các khoản phí "hối lộ", "thuế", hoặc "phí phạt" để nhận được số tiền hay quà tặng kia.

Để tự bảo vệ mình, hãy luôn cảnh giác cao độ với những mối quan hệ phát triển quá nhanh, những người quá hoàn hảo, hoặc luôn viện lý do không thể gặp mặt trực tiếp hoặc gọi video rõ ràng. Đặc biệt, bất kỳ yêu cầu chuyển tiền, đầu tư, hay đóng phí nào, dù với lý do chính đáng đến đâu, đều là dấu hiệu cảnh báo đỏ. Một người thực sự yêu thương bạn sẽ không bao giờ đẩy bạn vào tình huống phải chi tiền cho những lý do không rõ ràng, đặc biệt là khi chưa có sự gặp gỡ và tìm hiểu kỹ lưỡng.

Dù trong tình cảm, hãy giữ lý trí tỉnh táo. Một người thực sự yêu bạn sẽ không “xòe tay xin tiền” ngay khi gặp khó khăn. Và một người xứng đáng sẽ tôn trọng sức lao động, thời gian và giới hạn cá nhân của bạn. Đừng để sự ngây thơ khiến bạn trả giá bằng cả túi tiền và lòng tin.

Không ít bạn sinh viên bị cuốn vào các khóa học truyền cảm hứng, làm giàu, kỹ năng mềm với những lời hứa hẹn hoa mỹ: “thay đổi tư duy”, “giải phóng tiềm năng”, “học để làm chủ cuộc đời”. Tuy nhiên, đa phần các khóa này chỉ là những buổi nói chuyện truyền động lực rỗng, không đầu ra, không thực hành, không giá trị thực tế.

Tân sinh viên dễ bị lừa đảo bởi các khóa học làm giàu

Có bạn chi hàng triệu đồng tham gia vì bị lôi kéo theo kiểu tâm lý đám đông hoặc bị gây áp lực bởi các “leader” giàu kinh nghiệm thao túng. Họ đánh trúng vào sự khát khao được công nhận, thành công nhanh, hoặc nổi bật trong đám đông.

Nguy hiểm hơn, một số khóa còn truyền đạt tư duy lệch lạc, khiến bạn ảo tưởng sức mạnh bản thân, từ bỏ đại học, đi theo con đường đầu tư – đa cấp – khởi nghiệp “thần tốc”.

Trước khi đăng ký khóa học nào, hãy tự hỏi:

• Tôi sẽ học được gì cụ thể từ khóa học này?
• Có kỹ năng nào thực tế, có thể áp dụng ngay không?
• Đơn vị tổ chức có uy tín, có phản hồi thật từ người học không?

Học để phát triển là tốt – nhưng học mù quáng là cái bẫy thời gian – tiền bạc.

Một trong những sai lầm phổ biến là vô tư chia sẻ thông tin cá nhân: ảnh CCCD, số tài khoản ngân hàng, mã OTP, thẻ sinh viên… lên mạng xã hội hoặc cho người lạ. Đây là “kho vàng” với các đối tượng chuyên giả mạo, vay tiền online, mở tài khoản ma hoặc thực hiện hành vi phạm pháp dưới tên bạn.

Nhiều vụ việc từng được báo chí phản ánh, sinh viên bị đòi nợ dù chưa hề vay app nào – chỉ vì từng cho người khác “mượn CCCD để xác minh” hoặc gửi ảnh thẻ qua Zalo.

Nhiều tân sinh viên gặp khó khăn tài chính ban đầu có thể dễ dàng bị dụ dỗ vay tiền qua các ứng dụng tín dụng đen với thủ tục đơn giản. Tuy nhiên, lãi suất của các app này cực kỳ cao, phí phạt lớn, và có thể dẫn đến việc bị khủng bố tinh thần khi không trả nợ đúng hạn.

Sai lầm khi chia sẻ thông tin cá nhân lên mạng xã hội

Cảnh giác với mọi lời đề nghị “cho mượn giấy tờ”, “chụp giúp ảnh CCCD”. Tuyệt đối không cung cấp OTP cho bất kỳ ai. Bảo mật thông tin cá nhân không chỉ là trách nhiệm – đó là lá chắn an toàn tối thiểu trong thời đại số.

Kẻ gian ngày càng tinh vi khi sử dụng công nghệ để làm giả giấy báo trúng tuyển, giấy xác nhận nhập học, thậm chí giả danh nhân viên trường gọi điện yêu cầu đóng phí qua tài khoản cá nhân. Một số còn sử dụng video deepfake hoặc giọng nói AI để tạo cảm giác thuyết phục.

Dùng giấy báo trúng tuyển giả để lừa đảo tân sinh viên

Có sinh viên bị lừa đóng “phí nhập học muộn” hoặc “phí hỗ trợ học bổng” mà không hề hay biết đó là thông tin giả mạo. Kẻ gian lợi dụng sự lúng túng, thiếu kinh nghiệm và tâm lý sợ bị đuổi học để gây áp lực.

Kẻ lừa đảo tạo tài khoản giả mạo bạn bè hoặc người thân của tân sinh viên trên mạng xã hội, nhắn tin thông báo gặp sự cố khẩn cấp và nhờ chuyển tiền. Do thiếu cảnh giác, nhiều sinh viên đã sập bẫy.

Một số đối tượng có thể tiếp cận tân sinh viên, đặc biệt là sinh viên quốc tế hoặc sinh viên muốn đi du học, du lịch, và đề nghị "giúp đỡ" làm các loại giấy tờ như hộ chiếu, visa giả với chi phí thấp. Việc này không chỉ dẫn đến mất tiền mà còn có thể khiến sinh viên vướng vào các rắc rối pháp lý nghiêm trọng.

Giải pháp: Tất cả thông báo quan trọng đều được công bố trên website chính thức hoặc văn bản có đóng dấu. Tuyệt đối không chuyển tiền vào tài khoản cá nhân. Luôn xác minh 2 - 3 nguồn trước khi hành động.

Tân sinh viên thường mua sắm nhiều vật dụng như laptop, xe đạp, đồ gia dụng, đồ dùng học tập, giáo trình... Nắm bắt nhu cầu này, kẻ gian lập các fanpage bán hàng giả mạo, đưa ra giá cực rẻ và yêu cầu chuyển khoản trước.

Nhiều sinh viên không nhận được hàng, hoặc nhận hàng kém chất lượng, sai mô tả. Một số shop sau khi nhận tiền thì xóa tài khoản, chặn khách hàng, hoặc lờ đi trách nhiệm đổi/trả.

Tân sinh viên nên cảnh giác với chiêu trò lừa đảo online

Giải pháp: Chỉ nên mua ở cửa hàng uy tín lâu năm như Siêu Thị Điện Máy - Nội Thất Chợ Lớn, ưu tiên COD. Đừng vội tin vào comment hoặc review vì chúng dễ bị thao túng. Kiểm tra kỹ fanpage và thông tin người bán trước khi giao dịch. 

Các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, fanpage fake đôi khi còn thật hơn cả fanpage thật. Ưu tiên mua sắm trên mạng nếu bạn đã chắc chắn về độ uy tín của thương hiệu, ưu tiên những nơi có cửa hàng hoặc văn phòng đại diện.

Một số app game hoặc trang web quảng cáo “kiếm tiền từ game”, “rút tiền dễ dàng” thực chất là cờ bạc trá hình. Ban đầu cho thắng để tạo niềm tin, sau đó dụ nạp thêm tiền rồi khóa tài khoản, hoặc ép bạn vào vòng xoáy nợ nần.

Có sinh viên vì tò mò thử chơi vài ván, sau đó thua sạch tiền tiết kiệm. Nặng hơn, một số bạn vay nóng, dính nợ tín dụng đen và bị khủng bố đe dọa qua điện thoại.

Chiêu trò cờ bạc online sinh viên nên cảnh giác

Giải pháp: Không có cái gọi là “game kiếm tiền dễ dàng”. Nếu bạn thực sự cần tiền, hãy tìm việc làm thật sự. Cờ bạc luôn là con đường nhanh nhất để trắng tay.

Kẻ gian tạo ra các cuộc thi, sự kiện (thường là online) với giải thưởng hấp dẫn để thu hút tân sinh viên tham gia. Sau đó, chúng yêu cầu người tham gia cung cấp thông tin cá nhân chi tiết, đóng phí dự thi, hoặc mua các sản phẩm để được nhận giải thưởng, và cuối cùng chiếm đoạt tiền hoặc thông tin.

Để tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo, các bạn tân sinh viên hãy luôn cảnh giác, kiểm tra kỹ thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, và tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc chuyển tiền khi có yêu cầu đáng ngờ. 

Kẻ lừa đảo có thể gọi điện hoặc nhắn tin giả danh cán bộ nhà trường, công an, hoặc nhân viên nhà mạng, thông báo về các khoản nợ học phí, vi phạm quy định, hoặc trúng thưởng để yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc chuyển tiền.

Tuyệt đối không tin những gì "trên trời rơi xuống"

Luôn hoài nghi trước những lời mời chào quá hấp dẫn như việc nhẹ lương cao, trúng thưởng lớn, hay cơ hội đầu tư siêu lợi nhuận. Nếu điều gì đó nghe có vẻ quá tốt để là sự thật, khả năng cao đó là lừa đảo.

Không cung cấp thông tin cá nhân và tài khoản

Trong thời đại số, thông tin cá nhân chính là tài sản quý giá. Những chi tiết tưởng chừng vô hại như tên tuổi, ngày sinh, địa chỉ, số điện thoại, hay thậm chí là sở thích cá nhân, khi rơi vào tay kẻ xấu, có thể trở thành nguồn tài nguyên béo bở để chúng thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi.

Tuyệt đối không chia sẻ mật khẩu, mã OTP, số thẻ tín dụng, hoặc thông tin ngân hàng cho bất kỳ ai, kể cả người tự xưng là cán bộ nhà nước, công an hay nhân viên ngân hàng. Các cơ quan này sẽ không bao giờ yêu cầu bạn cung cấp thông tin nhạy cảm qua điện thoại hoặc tin nhắn.

Xác minh thông tin kỹ lưỡng

Khi nhận được các thông báo về nợ nần, vi phạm, hoặc cần chuyển tiền gấp, hãy chủ động liên hệ trực tiếp với cơ quan, tổ chức liên quan qua các kênh chính thức (số điện thoại tổng đài, website chính thức) để xác minh, thay vì gọi lại số điện thoại hoặc click vào đường link lạ.

Cẩn trọng với mối quan hệ trên mạng

Dù kết nối qua mạng xã hội hay ứng dụng hẹn hò, hãy luôn dành thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng. Đừng vội tin vào những lời nói ngọt ngào, những hồ sơ quá hoàn hảo, và hãy cảnh giác nếu đối phương luôn né tránh gặp mặt trực tiếp hoặc gọi video.

Bảo mật tài khoản trực tuyến

Sử dụng mật khẩu mạnh, độc nhất cho mỗi tài khoản và bật xác thực hai yếu tố (2FA) cho tất cả các dịch vụ quan trọng (email, ngân hàng, mạng xã hội).

Cẩn trọng khi cài đặt ứng dụng hoặc click vào link lạ

Chỉ tải ứng dụng từ các kho ứng dụng chính thức (App Store, Google Play) và tránh click vào các đường link đáng ngờ trong email, tin nhắn, hoặc trên mạng xã hội, vì chúng có thể chứa mã độc hoặc dẫn đến trang web lừa đảo.

Tìm hiểu và trang bị kiến thức pháp luật cơ bản

Nắm vững các quy định về giao dịch trực tuyến, cho vay tài chính, và các hình thức lừa đảo phổ biến sẽ giúp bạn nhận diện sớm và tránh xa các rủi ro pháp lý.

Tham khảo ý kiến người lớn hoặc người có kinh nghiệm

Khi gặp bất kỳ tình huống đáng ngờ nào, đừng ngần ngại chia sẻ và xin lời khuyên từ gia đình, thầy cô, hoặc những người lớn đáng tin cậy. Họ có thể có kinh nghiệm và cái nhìn khách quan để giúp bạn.

Rất nhiều bạn khi gặp sự cố như mất đồ, bị trộm, bị đe dọa... không biết nên báo công an, liên hệ ai, trình bày ra sao. Có người còn chọn cách im lặng vì sợ phiền phức.

Sinh viên nên trang bị kỹ năng sống

Thiếu kỹ năng phản biện, kỹ năng thoát hiểm, kỹ năng tự bảo vệ khiến sinh viên dễ bị bắt nạt, thao túng hoặc rơi vào trạng thái hoảng loạn. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và khả năng học tập. 

Nếu không may rơi vào các tình huống trên, hãy:

Giữ bình tĩnh và thu thập bằng chứng

Nếu không may trở thành nạn nhân, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh. Thu thập mọi bằng chứng liên quan như tin nhắn, ghi âm cuộc gọi, thông tin tài khoản ngân hàng của kẻ lừa đảo, hóa đơn chuyển tiền, hoặc bất kỳ tài liệu nào liên quan đến vụ việc.

Báo cáo ngay cho cơ quan chức năng

Liên hệ với cơ quan công an địa phương hoặc Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) để trình báo. Cung cấp đầy đủ thông tin và bằng chứng bạn có. Dù khả năng lấy lại tiền không cao, việc trình báo sẽ giúp cơ quan chức năng điều tra, ngăn chặn kẻ lừa đảo tiếp tục gây án và bảo vệ những người khác.

Khóa tài khoản ngân hàng (nếu liên quan)

Nếu thông tin tài khoản ngân hàng của bạn bị lộ hoặc liên quan đến giao dịch lừa đảo, hãy liên hệ ngay với ngân hàng để khóa tài khoản và được tư vấn về các bước tiếp theo.

Thông báo cho gia đình, bạn bè

Chia sẻ câu chuyện của mình với những người thân yêu để họ biết và cảnh giác, đồng thời giúp bạn vượt qua cú sốc tâm lý.

Việc chủ động phòng ngừa và biết cách ứng phó là chìa khóa để bảo vệ bản thân khỏi các chiêu trò lừa đảo. Hãy luôn cảnh giác và cập nhật thông tin về các thủ đoạn mới nhé!