GPT-OSS là gì? Ưu điểm, cách hoạt động và tính năng nổi bật

Rạng sáng ngày 06/08 theo giờ Việt Nam, OpenAI đã gây bất ngờ khi giới thiệu hai mô hình ngôn ngữ mới thuộc GPT-OSS, thu hút sự quan tâm của đông đảo người dùng công nghệ. Vậy GPT-OSS là gì? Cách hoạt động ra sao? Cùng cập nhật chi tiết qua bài viết dưới đây!

Cách hoạt động của GPT-OSS

GPT-OSS là mô hình ngôn ngữ mới của OpenAI, được phát hành với trọng số mở (open-weight) và mã nguồn mở. Cụ thể, OSS trong tên gọi là viết tắt của Open-Source & Open-Weight System. Khác với các phiên bản GPT trước đây thường bị giới hạn quyền truy cập, GPT-OSS được cung cấp đầy đủ trọng số mô hình và phát hành dưới giấy phép Apache 2.0, hỗ trợ triển khai linh hoạt mà không bị ràng buộc bản quyền.

GPT-OSS là mô hình ngôn ngữ mới của OpenAI

Giá trị của GPT-OSS không chỉ ở việc miễn phí mà còn ở khả năng trao cho người dùng quyền kiểm soát trọn vẹn và sự linh hoạt tối đa. Bạn có thể tinh chỉnh mô hình bằng dữ liệu riêng để phục vụ các tác vụ chuyên biệt. Mô hình cũng có thể được triển khai trực tiếp trên hạ tầng của bạn nhằm đảm bảo an toàn dữ liệu. Ngoài ra, việc tích hợp sâu vào sản phẩm diễn ra hoàn toàn độc lập, không cần phụ thuộc vào API hay hạ tầng của bên thứ ba.

OpenAI phát hành hai lựa chọn để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng:

• gpt-oss-120b: Phiên bản quy mô lớn, hiệu năng mạnh mẽ, sở hữu khả năng suy luận phức tạp gần ngang các mô hình thương mại hàng đầu hiện nay.
• gpt-oss-20b: Phiên bản gọn nhẹ, tối ưu cho tốc độ và chi phí, lý tưởng để triển khai trực tiếp trên thiết bị cục bộ (on-device) mà không cần hạ tầng máy chủ lớn.

OpenAI phát hành 2 phiên bản của GPT-OSS

GPT-OSS được phát triển dựa trên kiến trúc transformer tương tự dòng GPT của OpenAI nhưng hoàn toàn do cộng đồng mã nguồn mở hoặc các tổ chức độc lập xây dựng. Những mô hình như GPT-J, LLaMA, Mistral hay Phi đều được huấn luyện trên tập dữ liệu mở, không phụ thuộc vào dữ liệu thương mại. Điều này giúp người dùng có toàn quyền truy cập, chỉnh sửa và triển khai theo nhu cầu riêng.

Khác với ChatGPT phải kết nối tới máy chủ của OpenAI, GPT-OSS cho phép tải mô hình về và chạy trực tiếp trên thiết bị cá nhân hoặc máy chủ riêng. Bạn có thể vận hành hoàn toàn offline, không bị giới hạn tốc độ hay chịu chi phí API, đồng thời giữ trọn quyền kiểm soát dữ liệu.

Người dùng có thể tải và chạy mô hình GPT-OSS trên thiết bị cá nhân

Nhờ tính chất mã nguồn mở, GPT-OSS mang đến khả năng tùy chỉnh linh hoạt. Bạn có thể thay đổi cấu hình, huấn luyện lại trên bộ dữ liệu riêng hoặc tinh chỉnh cách phản hồi. Mô hình cũng dễ dàng tích hợp vào hệ thống nội bộ mà không cần xin phép hay trả phí cho bất kỳ bên thứ ba nào.

Với GPT-OSS, người dùng hoàn toàn có thể fine-tuning - huấn luyện lại mô hình trên bộ dữ liệu riêng như tài liệu nội bộ hay văn bản chuyên ngành. Nhờ đó, hệ thống không chỉ nắm bắt ngữ cảnh công việc mà còn thấu hiểu đặc thù lĩnh vực, mang lại phản hồi chính xác và sát thực tế hơn so với việc dựa hoàn toàn vào dữ liệu huấn luyện tổng quát.

Các mô hình GPT-OSS hiện đại hỗ trợ nhiều ngôn ngữ, bao gồm cả tiếng Việt, đồng thời dễ dàng triển khai trên đa dạng nền tảng: từ ứng dụng web, mobile app, chatbot trên Messenger hay Telegram, cho tới tích hợp trực tiếp vào phần mềm và hệ thống doanh nghiệp. Điều này giúp mở rộng khả năng ứng dụng AI tới mọi kênh tương tác và quy trình làm việc.

GPT-OSS có thể vận hành trong môi trường air-gap, hoàn toàn tách biệt với internet, đảm bảo dữ liệu nhạy cảm không bị rò rỉ. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các tổ chức yêu cầu mức bảo mật cao như ngân hàng, y tế, pháp lý hay sản xuất, khi muốn tận dụng sức mạnh AI mà vẫn duy trì toàn quyền kiểm soát thông tin.

GPT-OSS có thể vận hành trong môi trường air-gap

Với cơ chế vận hành hoàn toàn tại chỗ, GPT-OSS không gửi bất kỳ dữ liệu nào ra máy chủ bên thứ ba. Điều này loại bỏ nguy cơ bị thu thập, rò rỉ hay khai thác thông tin cá nhân, đồng thời đảm bảo bạn toàn quyền quyết định những gì AI được phép nhìn thấy, ghi nhớ và phản hồi.

Việc phát hành dưới giấy phép Apache 2.0 mang đến sự tự do hiếm có: bạn có thể sử dụng, tùy chỉnh và phân phối GPT-OSS cho cả mục đích cá nhân lẫn thương mại mà không vướng các điều khoản ràng buộc phức tạp. Sự cởi mở này tạo điều kiện cho hàng loạt ứng dụng thương mại đột phá, xóa bỏ nỗi lo về rào cản pháp lý thường thấy ở nhiều giấy phép mã nguồn mở khác.

Phiên bản gpt-oss-120b được đánh giá có năng lực suy luận gần tương đương những mô hình đóng hàng đầu như GPT-4o mini trên nhiều bài kiểm tra chuẩn. Điều này cho phép mô hình xử lý mượt mà các yêu cầu logic phức tạp, viết mã chính xác và giải quyết những tác vụ đòi hỏi khả năng phân tích sâu cùng tầm hiểu biết rộng.

• Miễn phí và minh bạch: Được phát hành dưới giấy phép Apache 2.0, người dùng có thể sử dụng, chỉnh sửa và phân phối mà không tốn phí bản quyền.
• Quyền kiểm soát hoàn toàn: Toàn bộ trọng số mô hình được công khai, cho phép vận hành trên hạ tầng riêng và làm chủ dữ liệu.
• Tùy chỉnh linh hoạt: Hỗ trợ fine-tune với dữ liệu riêng, thay đổi cấu hình, và điều chỉnh cách phản hồi theo yêu cầu.

GPT-OSS hỗ trợ fine-tune với dữ liệu riêng 

• Triển khai đa dạng: Có thể chạy on-device (PC, laptop, máy chủ cá nhân) hoặc trên đám mây, phù hợp với nhiều quy mô và mục đích.
• Không phụ thuộc bên thứ ba: Hoạt động độc lập, không cần kết nối tới máy chủ OpenAI hay trả phí API.
• Phù hợp nhiều đối tượng: Từ cá nhân, nhà nghiên cứu, startup đến doanh nghiệp lớn đều có thể ứng dụng hiệu quả.

• Yêu cầu phần cứng mạnh: Phiên bản lớn như gpt-oss-120b đòi hỏi GPU dung lượng lớn hoặc cụm máy chủ chuyên dụng để vận hành mượt mà.
• Tốn nhiều tài nguyên: Việc tải, lưu trữ và chạy mô hình tiêu tốn dung lượng bộ nhớ, điện năng và chi phí hạ tầng.
• Không được tối ưu như dịch vụ thương mại: Chất lượng phản hồi, tốc độ và độ ổn định có thể kém hơn các mô hình GPT thương mại đã được tinh chỉnh kỹ lưỡng.
• Cần kiến thức kỹ thuật: Người dùng phải biết cách cài đặt, triển khai và bảo trì hệ thống. Điều này có thể là rào cản với người không chuyên.
• Bảo mật phụ thuộc vào người triển khai: Vì chạy trên hạ tầng riêng, việc bảo mật dữ liệu và chống xâm nhập hoàn toàn do người dùng tự chịu trách nhiệm.
• Thiếu hỗ trợ chính thức từ OpenAI: Không có dịch vụ hỗ trợ khách hàng hay cập nhật tối ưu hóa như các sản phẩm trả phí của OpenAI.

GPT-OSS đang cho thấy tiềm năng lớn nhờ khả năng tùy chỉnh linh hoạt và vận hành độc lập. Một số ứng dụng tiêu biểu có thể kể đến:

• Chatbot nội bộ cho doanh nghiệp: Doanh nghiệp có thể triển khai chatbot phục vụ nội bộ, hỗ trợ nhân viên tra cứu quy trình, hướng dẫn công việc hoặc trả lời các câu hỏi thường gặp.
• Tích hợp vào phần mềm chăm sóc khách hàng: GPT-OSS có thể đóng vai trò “trợ lý ảo”, tự động trả lời tin nhắn, phân loại yêu cầu hoặc thực hiện các thao tác đơn giản, giúp giảm tải đáng kể cho đội ngũ CSKH.
• Xây dựng hệ thống AI riêng cho startup và cá nhân: Startup hoặc cá nhân có thể tận dụng GPT-OSS để tạo ra công cụ riêng như AI viết nội dung, trợ lý học tập, trợ lý lập trình hay hệ thống hỏi đáp mà không cần phụ thuộc vào nền tảng đắt đỏ của Big Tech.
• Ứng dụng trong giáo dục và nghiên cứu AI: Trường học, trung tâm đào tạo và nhà nghiên cứu có thể sử dụng GPT-OSS để xây dựng mô hình mẫu, thử nghiệm kỹ thuật NLP hoặc phát triển dự án AI thực tế mà không gặp rào cản về quyền truy cập dữ liệu và mô hình.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn giải đáp rõ câu hỏi GPT-OSS là gì và có cái nhìn sâu hơn về tiềm năng của mô hình này. Nhờ khả năng tùy chỉnh dữ liệu huấn luyện và triển khai linh hoạt trên nhiều nền tảng, GPT-OSS mở ra cánh cửa để cả cá nhân lẫn doanh nghiệp khai thác sức mạnh AI một cách chủ động, sáng tạo và tối ưu hiệu quả.

Để khai thác tối đa sức mạnh AI mọi lúc, mọi nơi, hãy trang bị ngay laptop hoặc thiết bị di động cấu hình cao tại Siêu Thị Điện Máy - Nội Thất Chợ Lớn, đảm bảo xử lý tác vụ nhanh chóng và mượt mà.