15 sự cố thường gặp khi dùng quạt điện và cách khắc phục tại nhà

Quạt điện là thiết bị gia dụng không thể thiếu trong mỗi gia đình, đặc biệt là vào những ngày hè nóng bức. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, quạt điện có thể gặp phải một số sự cố gây khó chịu và ảnh hưởng đến hiệu quả làm mát. Bài viết này sẽ tổng hợp những sự cố thường gặp nhất ở quạt điện và hướng dẫn bạn cách tự khắc phục tại nhà một cách đơn giản và hiệu quả. Cùng Điện Máy - Nội Thất Chợ Lớn tìm hiểu ngay nhé!

Sự cố thường gặp khi dùng quạt điện và cách khắc phục

Nguyên nhân

• Nguồn điện không ổn định hoặc bị ngắt: Đây là nguyên nhân cơ bản nhất. Nếu không có nguồn điện cấp vào, quạt sẽ hoàn toàn không hoạt động. Sự cố có thể nằm ở ổ cắm, phích cắm, dây điện chính của gia đình, hoặc thậm chí do mất điện khu vực.
• Dây điện bị đứt: Dây điện bị gập, xoắn quá mức, hoặc bị vật nặng đè lên có thể dẫn đến đứt mạch bên trong, làm gián đoạn nguồn điện đến quạt.
• Cầu chì bị cháy: Cầu chì là thiết bị bảo vệ mạch điện. Khi có sự cố quá tải hoặc đoản mạch, cầu chì sẽ tự động ngắt để bảo vệ các linh kiện khác. Nếu cầu chì của quạt bị cháy, điện sẽ không thể truyền đến động cơ.
• Công tắc hoặc nút điều khiển bị hỏng: Các bộ phận này có chức năng đóng/mở mạch điện và điều chỉnh tốc độ quạt. Sử dụng lâu ngày hoặc tác động mạnh có thể làm chúng bị kẹt, lờn, hoặc hỏng hoàn toàn.
• Động cơ quạt bị kẹt do bụi bẩn hoặc khô dầu: Bụi bẩn tích tụ lâu ngày có thể làm cản trở chuyển động của các bộ phận bên trong động cơ. Tương tự, việc thiếu dầu bôi trơn làm tăng ma sát, khiến động cơ hoạt động nặng nề và cuối cùng ngừng quay.

Quạt không quay

Cách khắc phục

• Kiểm tra nguồn điện: Đảm bảo phích cắm đã được cắm chắc chắn vào ổ điện. Bạn có thể thử cắm một thiết bị khác vào ổ đó để xác nhận ổ điện vẫn hoạt động.
• Kiểm tra và thay thế dây điện nếu bị đứt: Kiểm tra dây điện xem có dấu hiệu bị đứt, gãy hay không. Nếu phát hiện dây điện bị đứt, bạn cần thay thế bằng một dây điện mới có cùng thông số kỹ thuật.
• Thay cầu chì mới: Xác định vị trí hộp chứa cầu chì của quạt (thường nằm ở gần động cơ hoặc trên bảng mạch điều khiển). Kiểm tra xem cầu chì có bị đứt dây bên trong không. Nếu có, hãy thay thế bằng một cầu chì mới có cùng chỉ số dòng điện.
• Vệ sinh và tra dầu vào trục quay và bạc đạn của động cơ: Tắt quạt và tháo lồng bảo vệ cánh quạt. Dùng cọ hoặc khăn mềm để loại bỏ bụi bẩn bám trên các bộ phận của động cơ, đặc biệt là khu vực trục quay và bạc đạn. Sau đó, nhỏ vài giọt dầu máy (loại dùng cho động cơ điện) vào các vị trí này để bôi trơn.

Lưu ý: Nếu bạn không có kinh nghiệm thì hãy nhờ đến sự trợ giúp của người có chuyên môn nhé.

Nguyên nhân

• Quạt bị bám bụi bẩn: Lớp bụi dày bám trên cánh quạt và lồng quạt làm tăng lực cản không khí, khiến quạt quay chậm hơn và luồng gió yếu đi. Bụi bẩn cũng có thể tích tụ bên trong động cơ, gây cản trở hoạt động.
• Thiếu dầu bôi trơn: Tương tự như trường hợp quạt không quay, việc thiếu dầu bôi trơn ở trục quay và bạc đạn làm tăng ma sát, khiến động cơ hoạt động ì ạch và giảm tốc độ quay của cánh quạt.
• Bạc đạn bị khô hoặc hỏng: Bạc đạn có vai trò giảm ma sát cho trục quay. Sau một thời gian sử dụng, bạc đạn có thể bị khô dầu, mòn, hoặc vỡ, gây cản trở chuyển động và làm quạt quay chậm.

Cách khắc phục

• Vệ sinh quạt sạch sẽ: Tắt quạt, ngắt kết nối với nguồn điện và dùng khăn ẩm hoặc cọ mềm để lau sạch bụi bẩn trên cánh quạt, lồng quạt và các bộ phận khác. Đối với những vết bẩn cứng đầu, bạn có thể dùng dung dịch tẩy rửa nhẹ. Để cho quạt khô hoàn toàn trước khi sử dụng lại.
• Tra dầu vào trục quay và bạc đạn: Xác định vị trí trục quay và bạc đạn của động cơ (thường nằm ở hai đầu trục). Nhỏ vài giọt dầu máy (loại dùng cho động cơ điện) vào các vị trí này. Sau khi tra dầu, hãy thử quay nhẹ cánh quạt bằng tay để dầu thấm đều.
• Thay thế bạc đạn nếu bị hỏng: Nếu sau khi vệ sinh và tra dầu mà quạt vẫn quay chậm, có thể bạc đạn đã bị hỏng. Việc thay thế bạc đạn đòi hỏi kỹ thuật tháo lắp, vì vậy nếu không có kinh nghiệm, bạn nên mang quạt đến thợ sửa chữa chuyên nghiệp để được hỗ trợ.

Nguyên nhân

• Cánh quạt bị lỏng hoặc va chạm vào lồng quạt: Ốc vít cố định cánh quạt có thể bị lỏng sau một thời gian sử dụng, khiến cánh quạt rung lắc và va vào lồng bảo vệ, tạo ra tiếng ồn.
• Động cơ bị khô dầu hoặc hỏng: Tình trạng thiếu dầu bôi trơn không chỉ làm quạt quay chậm mà còn có thể gây ra tiếng kêu lạ do ma sát tăng cao. Nếu động cơ bị hỏng các bộ phận bên trong (ví dụ như vòng bi), nó cũng có thể phát ra tiếng ồn lớn.
• Lắp ráp không chính xác: Nếu quạt được lắp ráp không đúng cách sau khi vệ sinh thì các bộ phận có thể cọ xát vào nhau gây ra tiếng ồn.

Quạt kêu to khi hoạt động

Cách khắc phục

• Siết chặt ốc vít cố định cánh quạt: Kiểm tra tất cả các ốc vít giữ cánh quạt và siết chặt chúng nếu bị lỏng. Đảm bảo cánh quạt được lắp đúng vị trí và không bị cong vênh.
• Kiểm tra và bôi trơn động cơ: Tắt quạt và kiểm tra xem động cơ có bị khô dầu không. Nếu cần, hãy tra dầu vào trục quay và bạc đạn. Nếu tiếng ồn vẫn không hết, có thể động cơ đã gặp vấn đề nghiêm trọng hơn và cần được kiểm tra bởi thợ sửa chữa.
• Kiểm tra lại cách lắp ráp quạt: Nếu bạn vừa tháo rời quạt để vệ sinh hoặc di chuyển, hãy kiểm tra kỹ xem tất cả các bộ phận đã được lắp ráp đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất hay chưa. Đảm bảo không có bộ phận nào bị cản trở hoặc cọ xát vào nhau.
• Sửa chữa hoặc thay thế linh kiện bị hỏng: Nếu tiếng ồn phát ra từ bên trong động cơ hoặc do các bộ phận khác bị hỏng, bạn nên mang quạt đến trung tâm sửa chữa để được kiểm tra và thay thế linh kiện cần thiết.

Nguyên nhân

• Quạt không được đặt trên bề mặt phẳng: Nếu quạt được đặt trên bề mặt nghiêng hoặc không bằng phẳng, nó sẽ dễ bị rung lắc khi hoạt động.
• Các khớp nối bị lỏng: Quạt cây thường có nhiều khớp nối để điều chỉnh chiều cao và góc nghiêng. Nếu các khớp nối này bị lỏng, quạt sẽ không ổn định và dễ rung lắc.
• Ốc vít bị lỏng: Tương tự như cánh quạt, các ốc vít cố định các bộ phận khác của quạt (như đế, thân quạt) cũng có thể bị lỏng sau một thời gian sử dụng, gây ra rung lắc.
• Cánh quạt bị mất cân đối: Cánh quạt bị cong vênh, gãy một phần hoặc bám quá nhiều bụi bẩn không đều có thể làm mất cân bằng khi quay, dẫn đến rung lắc mạnh.

Cách khắc phục

• Đặt quạt trên bề mặt phẳng: Chọn một vị trí bằng phẳng và chắc chắn để đặt quạt. Tránh đặt quạt trên các bề mặt mềm hoặc không ổn định.
• Siết chặt các khớp nối và ốc vít: Kiểm tra tất cả các khớp nối và ốc vít trên thân và đế quạt. Siết chặt chúng nếu bị lỏng.
• Điều chỉnh lại độ cao và cân bằng của quạt: Đối với quạt cây có thể điều chỉnh độ cao, hãy đảm bảo rằng ống lồng được khóa chắc chắn. Nếu quạt vẫn rung lắc, hãy thử điều chỉnh lại độ cao một chút.
• Chỉnh lại cánh quạt hoặc điều chỉnh dây động cơ: Kiểm tra kỹ cánh quạt xem có bị cong vênh, nứt vỡ hay không. Nếu có, bạn nên thay thế cánh quạt mới. Đôi khi, dây điện bên trong động cơ bị xê dịch cũng có thể gây rung lắc, trong trường hợp này, bạn nên nhờ đến thợ sửa chữa.

Nguyên nhân

• Cảm biến hướng gió có vấn đề: Ở một số loại quạt có chức năng xoay (có tuốc năng), cảm biến hướng gió đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển chuyển động xoay. Nếu cảm biến này bị lỗi, quạt có thể bị kẹt ở một vị trí hoặc chỉ quay theo một hướng duy nhất.
• Quạt có vấn đề về motor hoặc bảng mạch điều khiển: Motor tuốc năng hoặc các linh kiện trên bảng mạch điều khiển chịu trách nhiệm điều khiển chuyển động xoay của quạt. Nếu các bộ phận này bị hỏng, chức năng xoay sẽ bị ảnh hưởng.
• Kẹt cơ học: Có thể có vật cản bên trong bộ phận xoay hoặc các bánh răng bị mòn, vỡ, gây kẹt cơ học và làm quạt không thể đổi hướng.

Quạt chỉ quay được một hướng

Cách khắc phục

• Kiểm tra và thay thế cảm biến hướng gió: Việc kiểm tra và thay thế cảm biến hướng gió thường đòi hỏi kiến thức về điện tử. Nếu bạn không có kinh nghiệm, hãy mang quạt đến thợ sửa chữa để được hỗ trợ.
• Kiểm tra motor hoặc bảng mạch điều khiển: Tương tự như cảm biến, việc kiểm tra và sửa chữa motor tuốc năng hoặc bảng mạch điều khiển cần có chuyên môn. Bạn nên tìm đến các trung tâm sửa chữa uy tín.
• Kiểm tra và loại bỏ vật cản: Tắt quạt và kiểm tra kỹ bộ phận xoay xem có vật gì bị mắc kẹt bên trong không. Nếu phát hiện bánh răng bị mòn hoặc vỡ, bạn cần thay thế bộ phận mới.

Nguyên nhân

• Sử dụng quá tải: Việc sử dụng quạt ở công suất cao nhất trong thời gian dài, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nóng bức có thể khiến động cơ quá nóng và tự động ngắt để bảo vệ.
• Lỗi bảo vệ quá nhiệt: Quạt thường được trang bị rơ-le nhiệt để tự động ngắt khi nhiệt độ động cơ vượt quá ngưỡng an toàn. Nếu rơ-le này bị lỗi, quạt có thể ngắt đột ngột ngay cả khi không quá nóng.
• Nguồn điện chập chờn: Sự thay đổi điện áp đột ngột hoặc nguồn điện không ổn định có thể khiến quạt tự động ngắt.
• Lỏng kết nối điện: Các mối nối dây điện bên trong quạt có thể bị lỏng, gây ra tình trạng mất điện tạm thời và làm quạt ngắt đột ngột.

Cách khắc phục

• Đảm bảo quạt được đặt ở nơi thoáng mát và không bị che chắn: Điều này giúp quạt tản nhiệt tốt hơn và giảm nguy cơ quá tải.
• Giảm thời gian hoạt động liên tục: Cho quạt nghỉ ngơi sau vài giờ sử dụng liên tục, đặc biệt là khi thời tiết nóng.
• Kiểm tra kết nối điện: Tắt quạt và kiểm tra các mối nối dây điện bên trong (nếu bạn có kinh nghiệm). Đảm bảo các kết nối chắc chắn và không bị lỏng lẻo.
• Kiểm tra motor và mạch điện: Nếu quạt ngắt đột ngột thường xuyên, có thể có vấn đề với motor hoặc mạch điện bên trong. Bạn nên mang quạt đến thợ sửa chữa để được kiểm tra.

Nguyên nhân

• Quạt quá tải: Tương tự như trường hợp ngắt đột ngột, việc sử dụng quạt liên tục ở công suất cao có thể khiến động cơ nóng lên nhanh chóng.
• Thiếu dầu bôi trơn: Ma sát tăng cao do thiếu dầu bôi trơn làm động cơ phải hoạt động vất vả hơn, dẫn đến nóng lên.
• Bụi bẩn tích tụ: Lớp bụi dày bám trên các bộ phận của động cơ làm giảm khả năng tản nhiệt.
• Lỗi motor: Các cuộn dây bên trong motor bị chập hoặc cháy một phần có thể khiến motor nóng bất thường.

Cách khắc phục

• Tắt quạt và để nguội tự nhiên: Khi phát hiện quạt nóng hơn bình thường, hãy tắt quạt ngay lập tức và để nó nguội hoàn toàn trước khi sử dụng lại.
• Giảm thời gian hoạt động liên tục: Sử dụng quạt ngắt quãng và cho quạt nghỉ ngơi để tránh quá tải.
• Sử dụng quạt ở mức công suất thích hợp: Chọn mức gió phù hợp với nhu cầu và tránh sử dụng mức cao nhất liên tục.
• Bôi trơn động cơ và kiểm tra mô-tơ: Vệ sinh quạt sạch sẽ và tra dầu bôi trơn vào trục quay và bạc đạn. Nếu tình trạng nóng lên không cải thiện, có thể motor đã bị lỗi và cần được kiểm tra hoặc thay thế.

Nguyên nhân

• Do hao mòn: Sử dụng thường xuyên theo thời gian có thể làm các tiếp điểm bên trong nút bấm hoặc công tắc bị mòn, dẫn đến không còn nhạy hoặc không hoạt động.
• Bụi bẩn tích tụ: Bụi bẩn lọt vào bên trong nút bấm hoặc công tắc có thể làm cản trở sự tiếp xúc giữa các điểm điện, khiến chúng không hoạt động đúng cách.
• Ma sát quá nhiều: Việc bấm hoặc gạt công tắc quá mạnh hoặc không đúng cách có thể gây ra ma sát lớn, làm hỏng các bộ phận bên trong.

Nút bấm hoặc công tắc điều chỉnh tốc độ hỏng

Cách khắc phục

• Xịt dầu bôi trơn WD40: Trong một số trường hợp, việc xịt một lượng nhỏ dầu bôi trơn WD40 vào khe của nút bấm hoặc công tắc có thể giúp làm sạch bụi bẩn và cải thiện tiếp xúc. Hãy đảm bảo quạt đã được ngắt điện hoàn toàn trước khi thực hiện thao tác này.
• Thay nút mới: Nếu nút bấm hoặc công tắc bị hỏng hoàn toàn, bạn cần thay thế bằng một bộ phận mới có cùng loại và thông số kỹ thuật. Việc này thường đòi hỏi phải tháo rời một phần của quạt, nên nếu không có kinh nghiệm, bạn nên mang đến thợ sửa chữa.

Nguyên nhân

• Va đập mạnh: Rơi rớt hoặc va chạm mạnh có thể làm gãy các bộ phận nhựa của tuốc năng.
• Sử dụng lực quá mạnh: Cố gắng xoay tuốc năng bằng tay khi nó đang bị kẹt có thể làm gãy các khớp nối hoặc bánh răng bên trong.
• Hao mòn theo thời gian: Các bộ phận nhựa của tuốc năng có thể trở nên giòn và dễ gãy sau một thời gian dài sử dụng.

Cách khắc phục

• Tra dầu mỡ bôi trơn: Nếu tuốc năng bị kẹt và khó xoay, hãy thử tra một ít dầu mỡ bôi trơn vào các khớp nối và bánh răng.
• Thay vỏ nhựa tuốc năng: Nếu vỏ nhựa bên ngoài bị gãy nhưng các bộ phận bên trong vẫn hoạt động, bạn có thể tìm mua và thay thế vỏ nhựa mới.
• Thay mới tuốc năng: Nếu các bộ phận bên trong tuốc năng bị hỏng hoặc gãy, bạn cần thay thế toàn bộ cụm tuốc năng mới. Việc này thường đòi hỏi phải tháo rời một phần của quạt, nên nếu không có kinh nghiệm, bạn nên mang đến thợ sửa chữa.

Nguyên nhân

• Lỏng ốc vít cố định: Ốc vít giữ cánh quạt bị lỏng là nguyên nhân phổ biến nhất khiến cánh quạt bị rơi ra.
• Vỡ hoặc nứt trục quay: Trục quay bị vỡ hoặc nứt sẽ không còn đủ lực để giữ cánh quạt.
• Lờn ren ốc vít: Sử dụng lâu ngày hoặc vặn ốc vít quá mạnh có thể làm lờn ren, khiến ốc vít không còn giữ được cánh quạt chắc chắn.

Cánh quạt bị rơi ra

Cách khắc phục

Nếu trục quay bị vỡ hoặc nứt, bạn cần thay thế bằng một trục quay mới có cùng kích thước và loại. Việc này đòi hỏi phải tháo rời động cơ nên bạn nên mang đến thợ sửa chữa có chuyên môn.

Nguyên nhân

• Quá tải điện: Sử dụng quạt vượt quá công suất định mức hoặc có quá nhiều thiết bị điện cùng hoạt động trên một mạch có thể gây quá tải và làm cháy cầu chì.
• Đoản mạch: Sự cố chạm mạch bên trong quạt hoặc hệ thống điện có thể gây ra dòng điện lớn đột ngột và làm cháy cầu chì.
• Cầu chì không đúng loại: Sử dụng cầu chì có chỉ số dòng điện thấp hơn yêu cầu có thể khiến nó dễ bị cháy khi quạt hoạt động bình thường.

Cách khắc phục

Xác định vị trí hộp chứa cầu chì và thay thế bằng một cầu chì mới có cùng chỉ số dòng điện. Bạn nên tìm hiểu nguyên nhân gây cháy cầu chì trước khi thay thế. Nếu cầu chì mới tiếp tục bị cháy, có thể có vấn đề nghiêm trọng hơn với quạt hoặc hệ thống điện và cần được kiểm tra kỹ càng hơn bởi thợ điện có chuyên môn.

Nguyên nhân

• Va chạm, kéo căng quá mức: Dây điện bị vướng vào vật khác hoặc bị kéo căng quá mạnh có thể dẫn đến đứt.
• Chuột, côn trùng cắn: Các loài gặm nhấm có thể cắn phá dây điện.
• Lão hóa, mục nát: Sau một thời gian dài sử dụng, lớp vỏ bảo vệ dây điện có thể bị lão hóa, nứt vỡ, dẫn đến đứt mạch bên trong.

Cách khắc phục

• Thay dây mới: Nếu dây điện bị đứt, bạn cần thay thế bằng một dây điện mới có cùng tiết diện và số lượng lõi. Hãy đảm bảo ngắt điện hoàn toàn trước khi thực hiện thao tác này. Nếu bạn không có kinh nghiệm, hãy nhờ đến sự trợ giúp của thợ điện.
• Đặt quạt ở nơi khô ráo: Tránh để dây điện tiếp xúc với nước hoặc môi trường ẩm ướt để ngăn ngừa nguy cơ chập cháy.

Nguyên nhân

• Lỗi cơ học: Các bánh răng hoặc bộ phận cơ khí bên trong bộ hẹn giờ bị kẹt hoặc hỏng.
• Lỗi điện tử: Mạch điện điều khiển bộ hẹn giờ bị lỗi.
• Hao mòn theo thời gian: Sử dụng thường xuyên có thể làm các bộ phận của bộ hẹn giờ bị mòn.

Cách khắc phục

• Xịt dầu bôi trơn: Nếu bộ hẹn giờ bị kẹt, hãy thử xịt một lượng nhỏ dầu bôi trơn vào các bộ phận chuyển động bên ngoài (nếu có thể).
• Đưa đến tiệm sửa chữa: Việc sửa chữa bộ hẹn giờ thường phức tạp và đòi hỏi kiến thức chuyên môn. Bạn nên mang quạt đến trung tâm sửa chữa điện máy uy tín.

Nguyên nhân

• Có thể quạt có vấn đề về mạch điều khiển tốc độ: Mạch điện tử hoặc các linh kiện trên bảng mạch điều khiển tốc độ bị hỏng là nguyên nhân phổ biến nhất.
• Hỏng chiết áp điều chỉnh tốc độ: Chiết áp (potentiometer) là bộ phận dùng để điều chỉnh tốc độ quạt. Nếu nó bị hỏng, việc điều chỉnh tốc độ sẽ không còn tác dụng.

Cách khắc phục

Việc sửa chữa hoặc thay thế mạch điều khiển tốc độ đòi hỏi kiến thức về điện tử. Bạn nên mang quạt đến trung tâm sửa chữa uy tín.

Nguyên nhân

• Nút bật/tắt chưa được kích hoạt lại: Sau khi có điện trở lại, có thể nút nguồn của quạt chưa được bật lại nên quạt chưa hoạt động.
• Quạt cần được thiết lập lại: Một số loại quạt điện tử có thể cần được thiết lập lại sau khi bị mất điện đột ngột.
• Hỏng tụ điện khởi động: Tụ điện khởi động có vai trò giúp động cơ quạt khởi động. Nếu tụ điện này bị hỏng, quạt sẽ không thể quay sau khi mất điện.

Cách khắc phục

• Kiểm tra nút bật/tắt: và đảm bảo rằng quạt được kích hoạt trở lại
• Nếu không hoạt động, có thể cần thiết lập lại quạt bằng cách thao tác trên bảng điều khiển: Tham khảo hướng dẫn sử dụng của quạt để biết cách thiết lập lại sau khi mất điện.
• Kiểm tra và thay thế tụ điện khởi động: Việc kiểm tra và thay thế tụ điện khởi động đòi hỏi kiến thức về điện. Bạn nên mang quạt đến thợ sửa chữa.

Trên đây là tổng hợp những sự cố thường gặp nhất ở quạt điện và cách khắc phục tại nhà. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn dễ dàng xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình sử dụng quạt điện, giúp quạt hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ. Nếu bạn không tự tin vào khả năng của mình, hãy tìm đến các trung tâm sửa chữa điện máy uy tín để được hỗ trợ tốt nhất nhé!