Tủ lạnh là nơi để các gia đình cất giữ thức ăn, giúp thức ăn luôn tươi ngon. Tuy nhiên nếu không biết cách sử dụng thì người dùng vô tình đã biến tủ lạnh trở thành ổ bệnh, làm thức ăn bị biến chất và gây hại cho sức khỏe con người.
PGS. TS. Nguyễn Duy Thịnh cho rằng “Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh chỉ là cách kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn. Làm cho quá trình sinh sôi phát triển của chúng bị chậm lại chứ không thể giết chết được vi khuẩn”. Tuy nhiên những thói quen tưởng chừng như vô hại của người nội trợ khi lưu trữ thức ăn trong tủ lạnh không những làm mất dinh dưỡng của thực phẩm mà còn tạo ra nhiều vi khuẩn trong chính tủ lạnh nhà mình.
Dưới đây là một vài thói quen biến tủ lạnh thành nơi chứa vi khuẩn.
1. Lưu trữ hoặc cấp đông thực phẩm sai cách
Theo khuyến cáo của PGS Thịnh, thực phẩm sau khi đưa ra khỏi ngăn đá không nên cấp đông trở lại. Khi rã đông, vi khuẩn bị kìm hãm được giải phóng sẽ sinh sôi phát triển rất nhanh. Nếu cấp đông trở lại tủ vi khuẩn sẽ tiếp tục gia tăng về số lượng có thể gây ngộ độc cấp tính và một số bệnh lý khác cho cơ thể.
Cùng với đó bác sĩ Dzoãn Thị Tường Vi (Viện dinh dưỡng lâm sàng) cũng cho biết về nguyên tắc bảo quản thực phẩm an toàn, sau khi giết mổ gia cầm, gia súc xong, phải cấp đông càng sớm càng tốt. Thời gian để ngoài môi trường kéo dài sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Lưu ý, không nên để thực phẩm trong tủ lạnh quá lâu vì dinh dưỡng có thể bị hư hao. Các gia đình chỉ nên mua lượng thực phẩm bảo quản trong tủ một tuần là tốt nhất.
Đối với rau xanh, thời gian bảo quản chỉ nên để 3-4 ngày. Rau xanh để càng lâu trong tủ lạnh sẽ làm mất đi các vitamin và khoáng chất, giảm giá trị dinh dưỡng.
2. Sử dụng bao ni lông để chứa thực phẩm trong ngăn đá
Theo PGS. TS. Nguyễn Duy Thịnh, ở Việt Nam, túi nylon thông thường được làm từ các loại nhựa tái chế. Vì thế nó không đảm bảo an toàn vệ sinh khi chứa đựng thực phẩm tươi sống, gây ra nhiều nguy cơ nhiễm chì và cadium... Sử dụng túi nylon để gói, bọc thực phẩm nói chung sẽ dẫn đến khả năng thôi nhiễm chất độc vào thực phẩm, gây hại sức khỏe khi chúng ta hấp thụ vào cơ thể”.
Có một sai lầm của các bà nội trợ hay gặp phải là việc tận dụng lại các túi nylon đựng thực phẩm khi mua ở chợ về. Chính quá trình ấy khiến cho các vi khuẩn bám vào thực phẩm nhiều hơn. Thêm vào chúng ta nên chứa thực phẩm vào các túi vừa đủ dùng cho từng bữa, tránh tình trạng rã đông nguyên khối thức ăn mà chỉ cắt ra ăn ít rồi lại cấp đông lại. Với thực phẩm dù cấp đông lại nhưng độc tố tụ cầu đã chết ngấm vào thực phẩm, khi nấu chín vẫn có thể gây ngộ độc.
3. Không làm sạch thực phẩm
Thạc sĩ, bác sĩ Dzoãn Thị Tường Vi (Viện Dinh dưỡng Lâm sàng) cũng cho rằng quá trình giết mổ gia súc, vận chuyển, bán tới tay người tiêu dùng, thực phẩm dễ bị nhiễm vi khuẩn. Nếu không làm sạch trước khi bảo quản trong tủ lạnh sẽ khiến vi khuẩn lây lan sang các thực phẩm khác và bám vào tủ lạnh.
4. Để lẫn lộn thực phẩm với nhau
Đây là khuyến cáo của ThS.BS Lê Thị Hải - nguyên Giám đốc Trung tâm Khám tư vấn Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, đưa ra các khuyến cáo.
- Sắp xếp thức ăn: Việc sắp xếp thức ăn như thế nào trong tủ lạnh cũng rất quan trọng. Cá, thịt sống bắt buộc phải để ngăn đá. Ở ngăn mát là thực phẩm đã nấu chín, tuy nhiên, trước khi cất chúng đi bạn nhớ phải đun lại, rồi để nguội, sau đó mới cho vào tủ lạnh.
- Thức ăn bảo quản nhất thiết phải có nắp đậy, bao bọc kỹ càng.
- Không để lẫn thức ăn sống chín vì có thể lây nhiễm chéo.
- Thực phẩm trong ngăn mát lấy ra phải nấu lại, không được ăn ngay.
5. Để trứng ở cánh tủ
Theo nghiên cứu, bạn không nên để trứng trong các khay trứng trên cánh tủ vì đây là vị trí có nhiệt độ cao hơn so với những nơi khác trong tủ. Theo các chuyên gia người Anh nói rằng trứng nên được làm lạnh và giữ ở kệ giữa nơi có nhiệt độ phù hợp (0,6-2,2 độ C) để các vi khuẩn ở vỏ trứng không có cơ hội xâm nhập vào trong trứng gây ung và hỏng trứng. Tốt nhất nên để trứng trong các hộp các tông chuyên dụng và cất ở các ngăn phía trên.
6. Mở tủ lạnh quá lâu
Đây là một trong những lý do làm tủ lạnh mất nhiệt. Chính vì vậy sẽ tạo điều kiện cho các vi khuẩn thâm nhập. Một số vi khuẩn không ngừng sinh sôi trong tủ lạnh nên có thể là nguồn gây ngộ độc thực phẩm như khuẩn listeria (gây các triệu chứng giống bệnh cảm, nặng hơn là bệnh nhiễm trùng máu hoặc viêm màng não) có thể phát triển ở nhiệt độ từ -1độC đến 4 độC và thường tồn tại trong các thực phẩm như phô mát mềm, thịt, cá…
7. Không vệ sinh tủ lạnh
Chứa quá nhiều thực phẩm trong tủ lạnh, làm khí lạnh trong tủ lạnh không lưu thông được, sẽ hạn chế quá trình bảo quản thức ăn.
Cần vệ sinh, lau chùi tủ lạnh ít nhất 1 lần/tuần.
