Văn khấn Tam Tòa Thánh Mẫu chi tiết và những lưu ý quan trọng

Văn khấn Tam Tòa Thánh Mẫu là một phần quan trọng trong nghi thức thờ cúng ba vị thánh mẫu đại diện cho Thiên phủ, Nhạc phủ và Thoải phủ. Khi đi lễ, ngoài việc chuẩn bị lễ vật, việc đọc văn khấn đúng cách giúp thể hiện lòng thành và cầu mong sự phù hộ, may mắn. Trong bài viết này, Điện Máy Chợ Lớn sẽ hướng dẫn bạn chi tiết bài khấn, cách sắm lễ và những lưu ý quan trọng khi đi cúng.

Văn khấn trong Đạo Mẫu, văn khấn Đền Mẫu, văn khấn Mẫu ở chùa đều sử dụng bài văn khấn Thánh Mẫu dưới đây:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)

- Con kính lạy Đức Hiệu Thiên chí tôn kim quyết Ngọc Hoàng Huyền cung cao Thượng đế.

- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

- Con xin kính Cửu trùng Thanh Vân lục cung công chúa.

- Con kính lạy Đức thiên tiên Quỳnh Hoa Liễu Hạnh Mã Hoàng Công chúa, sắc phong Chế Thắng Hoà Diệu đại vương, gia phong Tiên Hương Thánh Mẫu.

- Con kính lạy Đức đệ nhị đỉnh thượng cao sơn triều mường Sơn tinh công chúa Lê Mại Đại Vương.

- Con kính lạy Đức đệ tứ khâm sai Thánh Mẫu, tứ vi chầu bà, năm tòa quan lớn, mười dinh các quan, mười hai Tiên cô, mười hai Thánh cậu, ngũ hổ Đại tướng, Thanh Hoàng Bạch xà đại tướng.

Hưởng tử (chúng) con là: ...............

Ngụ tại: ................

Hôm nay là ngày ....... tháng ...... năm ......

Hương tử con đến nơi Điện (Phủ, Đền) ......... chắp tay kính lễ khấu đầu vọng bái, lòng con thành khẩn, dạ con thiết tha, kính dâng lễ vật, cúi xin các Ngài xót thương phù hộ độ trì cho gia chung chúng con sức khỏe dồi dào, phúc thọ khang ninh, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an đắc bình an, vạn sự hanh thông, gặp nhiều may mắn.

Hương tử con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)

Tam Tòa Thánh Mẫu là ba vị thánh mẫu quan trọng thuộc hàng thứ ba trong ban Tam phủ công đồng của tín ngưỡng thờ Mẫu trong văn hóa Việt Nam. Trong Đạo Mẫu, các đền, điện, phủ thường thờ tượng của Tam Tòa Thánh Mẫu, thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần mẹ. Tam Tòa Thánh Mẫu bao gồm ba vị thánh, mỗi vị mang những sắc màu và ý nghĩa riêng:

• Mẫu Thượng Thiên: Mặc áo đỏ, tượng trưng cho miền Trời (Thiên phủ). Bà là vị thần cai quản bầu trời, mang lại sự bình an và thịnh vượng cho con người.
• Mẫu Thượng Ngàn: Mặc áo xanh, đại diện cho miền Rừng (Nhạc phủ). Bà là biểu tượng của thiên nhiên, rừng núi và sức sống, mang lại sự tươi mới và bảo vệ môi trường.
• Mẫu Thoải Phủ: Mặc áo trắng, tượng trưng cho miền Nước (Thoải phủ). Bà là vị thần liên quan đến nước, sông ngòi và sự sống, mang lại tài lộc và sự thịnh vượng.

Tam Tòa Thánh Mẫu là ba vị thánh mẫu quan trọng thuộc hàng thứ ba trong ban Tam phủ công đồng

Tam Tòa Thánh Mẫu không chỉ là hình tượng tôn thờ mà còn là biểu trưng cho ba miền quan trọng trong cuộc sống con người: Trời, Rừng và Nước. Sự tôn kính đối với các vị thánh mẫu thể hiện lòng biết ơn của người dân đối với thiên nhiên và các nguồn lực sống.

Đối với nhiều người dân, việc cúng Tam Tòa Thánh Mẫu mang lại ý nghĩa sâu sắc và quan trọng trong văn hóa và tín ngưỡng của họ:

• Bảo hộ và phù hộ: Tam Tòa Thánh Mẫu được coi là những vị thần bảo hộ và phù hộ cho con người. Người dân tin rằng khi tưởng niệm và thờ cúng Tam Tòa Thánh Mẫu, họ sẽ nhận được sự bảo vệ và giúp đỡ trong cuộc sống hàng ngày. Tam Tòa Thánh Mẫu được xem như những vị thần mẹ với lòng từ bi, sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ con người.
• Niềm tin và lòng thành kính: Việc thờ cúng Tam Tòa Thánh Mẫu không chỉ là một nghi lễ tôn giáo mà còn là biểu hiện của niềm tin và lòng thành kính của người dân Việt Nam. Nó thể hiện sự tôn trọng và biết ơn đối với tổ tiên và văn hóa truyền thống.
• Tâm linh và niềm hy vọng: Tam Tòa Thánh Mẫu mang lại niềm hy vọng và sự an ủi tâm linh cho người dân. Khi cầu nguyện và tưởng niệm, người ta tin rằng sẽ nhận được sự giúp đỡ và phước lành trong cuộc sống, cũng như giải quyết các nỗi lo và khó khăn.
• Bảo tồn và truyền thống văn hóa: Việc thờ cúng và tưởng niệm Tam Tòa Thánh Mẫu góp phần bảo tồn và truyền bá các giá trị tôn giáo, tâm linh và văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đây là một phần quan trọng trong di sản văn hóa và tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Theo phong tục cổ truyền, khi đến các nơi thờ Thánh, Thần, Mẫu, lễ vật có thể to, nhỏ, nhiều, ít, sang, mọn tùy thuộc vào tâm lòng của mỗi người. Dưới đây là các loại lễ vật thường được chuẩn bị:

• Lễ chay: hương hoa, quả, phẩm oản, trà để lễ ban Phật, Bồ Tát
• Lễ mặn: Có thể dùng các món giả chay hình gà, lợn, giò, chả để bày biện
• Lễ đồ sống: Không sử dụng trứng, gạo, muối hoặc thịt tại các ban quan Ngũ Hổ, Bạch xà, Thanh xà
• Cỗ Sơn Trang: Không dùng cua, ốc, lươn, ớt, chanh quả tuy nhiên có thể chuẩn bị xôi chè từ gạo nếp cẩm
• Lễ bàn thờ cô, thờ cậu: Bao gồm oản, quả, hương hoa, gương, lược. Những lễ vật này cần đẹp, nhỏ xinh và được bao bọc trong túi nhỏ, dễ thương
• Lễ thần Thành Hoàng, Thư điền: chỉ dùng đồ chay để lời cầu phúc được linh ứng

Các lễ vật cần chuẩn bị khi khấn lễ Tam Tòa Thánh Mẫu

Sau khi kết thúc việc khấn và lễ tại các ban thờ trong đền và đợi thắp một tuần nhang, bạn có thể tranh thủ thời gian để viếng thăm phong cảnh xung quanh khu thờ tự. 

Khi hết tuần nhang đầu tiên, bạn có thể thắp thêm một tuần nhang nữa. Sau khi thắp nhang xong, hãy vái 3 vái trước mỗi ban thờ, thể hiện lòng thành kính, rồi hạ sớ và đem ra nơi hóa vàng để thực hiện nghi lễ hóa sớ.

Sau khi hoàn tất việc hóa sớ, bạn có thể hạ lễ dâng cúng khác. Khi hạ lễ, cần thực hiện từ ban ngoài cùng vào đến ban chính, đảm bảo thứ tự trang nghiêm. Đối với các đồ lễ ở bàn thờ Cô, thờ Cậu như gương, lược, bạn không nên đem về mà nên để nguyên trên bàn thờ. 

Nếu nơi đặt bàn thờ có chỗ để riêng, bạn có thể gom các đồ lễ đó vào đó mà không cần mang về. Việc thực hiện đúng cách hạ lễ không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn tôn trọng các vị thần trong tín ngưỡng thờ Mẫu.

Vào những dịp lễ Tết hay các ngày rằm, mùng một hàng tháng, nhiều tín đồ Đạo Mẫu và những người có lòng thành kính thường đến các đền, phủ, điện thờ để dâng lễ, cầu mong bình an, tài lộc và may mắn. Tuy nhiên, do trong nội điện có nhiều cung thờ và ban thờ khác nhau, việc hành lễ đôi khi gây khó khăn cho người đi lễ khi chưa nắm rõ cách thức dâng hương và bài trí các ban thờ.

Các ban thờ được sắp xếp theo từng tầng từ cao xuống thấp

Trong một điện thờ, các ban thờ thường được sắp xếp theo từng tầng từ cao xuống thấp:

• Tầng cao nhất: Đây là vị trí thờ tượng Quan Âm Bồ Tát hoặc Bồ Tát Chuẩn Đề, đại diện cho chư Phật, chư Bồ Tát trong tín ngưỡng.
• Tầng thứ hai: Đây là nơi thờ Tam Tòa Thánh Mẫu, gồm ba vị Thánh Mẫu đại diện cho ba phủ trong hệ thống Tứ Phủ: Mẫu Đệ Nhất (Mẫu Liễu Hạnh) mặc áo đỏ ngồi ở trung tâm, bên trái là Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn mặc áo xanh, bên phải là Mẫu Đệ Tam Thoải Cung mặc áo trắng. Một số điện thờ còn có hai nàng hầu Quỳnh và Quế hầu cận bên cạnh.
• Tầng thứ ba: Một số đền điện có thờ Đức Ngọc Hoàng cùng hai vị quan Nam Tào và Bắc Đẩu - những vị thần cai quản sổ sinh tử của con người. Một số nơi có thể không có ban thờ này hoặc thờ chung với ban Tam Tòa Thánh Mẫu.
• Tầng thứ tư: Đây là nơi đặt tượng của Ngũ Vị Tôn Ông hay còn gọi là Hội Đồng Quan Lớn. Mỗi vị quan có màu áo khác nhau, tượng trưng cho các phủ mà họ cai quản: Quan Đệ Nhất (Thiên Phủ) áo đỏ, Quan Đệ Nhị (Nhạc Phủ) áo xanh, Quan Đệ Tam (Thoải Phủ) áo trắng, Quan Đệ Tứ (Địa Phủ) áo vàng và Quan Đệ Ngũ (chủ quản thiên binh, âm binh) áo lam. Một số điện thờ không phân biệt bằng màu áo mà dựa vào cử chỉ của tượng.
• Tầng thứ năm: Đây là ban thờ Tứ Phủ Thánh Hoàng, đại diện thường có ba pho tượng gồm Thánh Hoàng Bơ (áo trắng), Thánh Hoàng Bẩy (áo lam) và Thánh Hoàng Mười (áo vàng). Các vị này là những thần linh bảo hộ từng vùng đất trong tín ngưỡng Tứ Phủ.
• Phía dưới gầm bệ thờ: Đây là nơi đặt tượng Ngũ Hổ Tướng cùng hai vị Xà Tướng (Thanh Xà, Bạch Xà), được xem là các thần binh hộ pháp bảo vệ nhà Thánh. Trong nhiều đền điện, tượng hai vị Xà Tướng thường được treo cao lên trên.

Tất cả các ban thờ này thường nằm trong cung chính của điện thờ, còn gọi là Cung Công Đồng, nơi có quy mô lớn nhất và được bài trí trang trọng nhất. Việc bạn hiểu rõ bố cục điện thờ giúp người đi lễ có thể thực hiện nghi thức dâng hương đúng cách, thể hiện lòng thành kính và tránh những thiếu sót không mong muốn.

Khi đi khấn thờ Thánh Mẫu, việc thể hiện lòng thành kính và tôn trọng không gian thờ tự là rất quan trọng. Những lưu ý trên giúp bạn có một buổi lễ trang nghiêm và ý nghĩa.

• Việc đi lễ Thánh có thể thực hiện vào bất cứ ngày nào trong tháng, không cần chú trọng đến ngày tốt hay xấu. Bạn có thể đi khi có việc cần cầu đảo.
• Lễ vật chỉ là phương tiện để thể hiện lòng thành. Bạn nên chọn lễ vật phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của mình. Quan trọng nhất là thành tâm, không nên nghĩ rằng lễ vật ít ỏi thì không được chư Thánh chứng giám.
• Khi vào đền phủ, cần ăn mặc chỉnh tề và ngay ngắn. Lời nói và cử chỉ cần đúng mực. Nếu có người trông nom nơi thờ tự, hãy xin phép và chào hỏi trước khi vào làm lễ, cũng như khi ra về.
• Tiền công đức nên được tự tay bỏ vào hòm công đức. Nên đặt một đồng có mệnh giá lớn (ví dụ 20.000 đồng) thay vì nhiều đồng nhỏ lẻ để thể hiện sự thành kính.
• Bài văn khấn có thể tham khảo, nhưng nếu bạn quên một vài chi tiết trong lúc làm lễ thì không cần quá lo lắng. Sự thành kính và nhất tâm sẽ mang lại công đức và lợi lạc.

Thực hiện đúng nghi thức và đọc văn khấn Tam Tòa Thánh Mẫu với lòng thành kính sẽ giúp bạn có một buổi lễ ý nghĩa, mang lại sự bình an, may mắn và tài lộc. Quan trọng nhất không phải là mâm cao cỗ đầy, mà là sự chân thành trong từng lời khấn. Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích để bạn có thể thực hiện nghi lễ một cách đúng chuẩn.