Sự tích Ngưu Lang Chức Nữ Thất Tịch: Nguồn gốc, dị bản và ý nghĩa

Sự tích Ngưu Lang Chức Nữ Thất Tịch là câu chuyện dân gian nổi tiếng giải thích hiện tượng mưa ngâu và nguồn gốc ngày lễ tình nhân phương Đông. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ truyền thuyết ấy bắt nguồn từ đâu, được kể lại như thế nào ở Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản và ý nghĩa văn hóa của nó.

Tìm hiểu nguồn gốc sự tích Ngưu Lang Chức Nữ

Sự tích Ngưu Lang Chức Nữ (chữ Hán: 牛郎織女) là một câu chuyện dân gian gắn liền với ngày 7 tháng 7 âm lịch, hay còn gọi là lễ Thất Tịch.

Nội dung xoay quanh mối tình giữa chàng Ngưu Lang và nàng Chức Nữ, còn được biết đến tại Việt Nam với tên gọi Ông Ngâu Bà Ngâu. Đây là một trong bốn truyền thuyết dân gian lớn của Trung Quốc, và đã lan truyền sang nhiều quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản và Việt Nam thông qua giao lưu văn hóa.

Câu chuyện liên quan tới sao Ngưu Lang (Altair) và sao Chức Nữ (Vega) và là truyện kể dân gian để giải thích hiện tượng mưa ngâu diễn ra vào đầu Tháng bảy Âm lịch ở Việt Nam. Tuy câu chuyện bắt nguồn từ Trung Quốc nhưng sau này cũng được kể lại với nhiều dị bản khác nhau.

Ngưu Lang và Chức Nữ gặp nhau trên cầu Ô Thước trong ngày Thất Tịch

Truyện Ngưu Lang Chức Nữ được lưu truyền ở nhiều quốc gia châu Á, với cách kể và chi tiết khác nhau tùy theo đặc điểm văn hóa từng vùng. Dưới đây là một số dị bản phổ biến tại Việt Nam, Trung Quốc và Nhật Bản.

Trong dân gian Việt Nam, câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ được kể như sau: Ngưu Lang là chàng chăn trâu khỏe mạnh, thổi sáo giỏi và làm việc cho Ngọc Hoàng trên trời. Chức Nữ là tiên nữ xinh đẹp, giỏi dệt vải. Hai người gặp nhau tình cờ rồi đem lòng yêu mến.

Từ khi yêu nhau, Ngưu Lang sao nhãng việc chăn trâu khiến trâu đi lạc vào cung của Ngọc Hoàng. Chức Nữ cũng chậm trễ công việc vì mải nghe tiếng sáo. Ngọc Hoàng tức giận, chia đôi họ ra hai bên sông Ngân, mỗi người ở một đầu sông.

Thấy hai người dù bị chia xa nhưng vẫn giữ tình cảm sâu đậm, Ngọc Hoàng cảm động nên cho phép họ được gặp nhau một lần mỗi năm vào ngày 7 tháng 7 âm lịch, tức ngày lễ Thất Tịch. Khi ấy, đàn quạ bay đến hợp lại thành chiếc cầu Ô Thước bắc qua sông Ngân, giúp họ được đoàn tụ.

Khi đến lúc chia tay trở về hai bên sông, họ khóc vì buồn bã và luyến tiếc. Nước mắt rơi xuống nhân gian trở thành những trận mưa ngâu. Từ đó, dân gian gọi họ là Ông Ngâu và Bà Ngâu.

Theo truyền thuyết Trung Quốc, câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ được kể với nhiều tình tiết chi tiết hơn. Ngưu Lang là chàng trai chăn bò hiền hậu, siêng năng. Một ngày nọ, chàng nhìn thấy bảy nàng tiên đang tắm trong hồ. Nghe lời chú bò thần, Ngưu Lang lấy trộm quần áo của các nàng. Chức Nữ buộc phải ra gặp chàng để lấy lại y phục. Vì đã nhìn thấy mặt Chức Nữ, Ngưu Lang ngỏ lời cầu hôn theo tục lệ thời đó.

Ngưu Lang và Chức Nữ trở thành vợ chồng, cùng nhau sống những ngày yên ấm. Tuy nhiên, Thiên Hậu là mẹ của Chức Nữ không đồng ý mối duyên này. Bà tức giận và buộc Chức Nữ quay về thiên đình để tiếp tục việc dệt vải. Để ngăn đôi vợ chồng gặp lại, Thiên Hậu dùng kẹp tóc tạo ra một dòng sông chia cắt họ trên bầu trời.

Chức Nữ buồn bã quay lại thiên đình, luôn nhớ mong chồng con. Ngưu Lang ở hạ giới cũng chỉ có thể ngước nhìn vợ từ xa, một mình chăm sóc hai con nhỏ. Thấy vậy, đàn quạ thương tình đã bay lên trời, dùng thân mình kết thành cây cầu để hai người được gặp nhau vào đêm mùng 7 tháng 7 âm lịch. Trước tấm lòng son sắt ấy, Ngọc Hoàng cảm động và cho phép họ được đoàn tụ mỗi năm vào ngày này.

Sự tích Ngưu Lang Chức Nữ

Trong văn hóa dân gian Nhật Bản, câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ mang những nét riêng biệt. Orihime (tên khác của Chức Nữ) là con gái của Thiên Đế, một công chúa nổi tiếng xinh đẹp và giỏi dệt vải. Nàng đem lòng yêu Hikoboshi (tên khác của Ngưu Lang), một chàng chăn bò hiền lành, thật thà. Dù hai người khác biệt về địa vị, Thiên Đế vẫn chấp nhận cuộc hôn nhân này vì tình cảm chân thành giữa họ.

Sau khi kết hôn, Hikoboshi và Orihime mãi sống trong hạnh phúc mà bỏ bê công việc. Orihime không tiếp tục dệt vải, còn Hikoboshi để đàn bò đi lên thiên đình. Việc này khiến các vị thần không hài lòng và tâu lại với Thiên Đế. Vì thế, họ bị phạt phải sống cách xa nhau, mỗi người ở một bên sông Ngân, chỉ được gặp vào ngày 7 tháng 7 âm lịch hằng năm.

Vào ngày đó, đàn quạ sẽ kết thành cầu Ô Thước để họ gặp nhau. Nếu trời mưa, nước sông dâng cao, quạ không thể làm cầu, hai người phải đợi đến năm sau mới được đoàn tụ.

Tại Trung Quốc:

Truyền thuyết Ngưu Lang Chức Nữ là nền tảng hình thành nên lễ Thất Tịch, được xem như ngày lễ tình yêu trong văn hóa Trung Hoa. Đây là một dịp lễ quan trọng, đặc biệt với những cô gái chưa lập gia đình. Vào ngày này, họ thường cầu mong có đôi tay khéo léo trong công việc gia đình và mong tìm được người chồng thủy chung, biết yêu thương như Ngưu Lang và Chức Nữ.

Tại Việt Nam:

Lễ Thất Tịch tại Việt Nam còn được gọi là ngày Ông Ngâu Bà Ngâu. Ngày này mang ý nghĩa tương tự, là dịp để các đôi yêu nhau cầu mong cho tình cảm bền lâu, tốt đẹp. Bên cạnh đó, đây cũng là thời điểm người dân gửi gắm lời cầu chúc bình an, sức khỏe cho gia đình.

Ngày Ông Ngâu Bà Ngâu là dịp cầu duyên và cầu bình an trong văn hóa Việt

Theo quan niệm dân gian, đậu đỏ tượng trưng cho sự may mắn và hạnh phúc trong tình duyên. Vào ngày Thất Tịch, nhiều người tin rằng ăn chè đậu đỏ sẽ giúp cầu mong cho chuyện tình cảm thuận lợi, đôi lứa bền chặt và sớm tìm được ý trung nhân. Màu đỏ của đậu cũng được xem là màu của sự may mắn, giúp xua đi điều xui rủi và mang đến những khởi đầu tốt đẹp trong tình yêu.

Không chỉ mang ý nghĩa cầu duyên, món chè đậu đỏ còn là thức quà thanh mát, giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe. Hạt đậu đỏ chứa nhiều chất xơ, khoáng chất và vitamin, giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ tuần hoàn máu và tăng cường năng lượng. Vì vậy, thưởng thức một chén chè đậu đỏ vào ngày này vừa là cách gửi gắm ước nguyện tình yêu, vừa chăm sóc sức khỏe cho bản thân và người thương.

Ăn chè đậu đỏ ngày Thất Tịch

Nếu bạn muốn tự tay chuẩn bị món chè đậu đỏ thơm ngon cho ngày Thất Tịch, một chiếc nồi nấu chè chất lượng sẽ là trợ thủ đắc lực. Nồi có khả năng nấu nhanh, giữ nhiệt tốt và giúp đậu mềm đều mà không bị nát, giữ trọn hương vị bùi béo.

Truyền thuyết Ngưu Lang Chức Nữ là câu chuyện gắn liền với đời sống tinh thần và lễ Thất Tịch trong văn hóa Á Đông. Để khám phá thêm nhiều kiến thức thú vị, bạn hãy theo dõi Góc tư vấn của Điện Máy Chợ Lớn và đừng bỏ lỡ các nội dung hay cập nhật mỗi ngày.