Backdoor là gì? Tác hại và giải pháp phòng tránh hiệu quả, tối ưu

Trong thế giới kỹ thuật số đầy rẫy những mối đe dọa, việc hiểu rõ Backdoor là gì, cách nó hoạt động và làm thế nào để phòng chống là điều cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về backdoor. Vậy nên trong bài viết sau, Siêu Thị Điện Máy - Nội Thất Chợ Lớn sẽ cung cấp đến bạn nhiều thông tin xoay quanh backdoor - Mối đe dọa đáng lo ngại đối với an ninh mạng.

Backdoor là gì - Cách phòng tránh hiệu quả

Trong lĩnh vực an ninh mạng, Backdoor (hay còn gọi là "cửa hậu") là một phương pháp cho phép người dùng truy cập vào một hệ thống máy tính, mạng lưới, ứng dụng hoặc phần mềm mà không cần tuân thủ các quy trình xác thực thông thường.

Thay vì đăng nhập bằng tên người dùng và mật khẩu hợp lệ, backdoor cung cấp một lối đi tắt, thường được thiết kế ẩn hoặc tồn tại do lỗ hổng, cho phép truy cập đặc quyền hoặc truy cập bí mật. Mục đích chính của backdoor là vượt qua các biện pháp bảo mật thông thường như tường lửa, hệ thống phát hiện xâm nhập hoặc yêu cầu xác thực.

Backdoor là phần mềm được thiết kế để cho phép người dùng truy cập vào hệ thống mà không cần qua các lớp bảo mật

Việc tạo ra và sử dụng Backdoor có thể diễn ra theo nhiều kịch bản khác nhau:

• Nhà phát triển cố ý: Trong một số trường hợp, nhà phát triển phần mềm hoặc hệ thống có thể tạo ra backdoor "hợp pháp" nhằm mục đích quản trị, bảo trì hoặc cung cấp quyền truy cập khẩn cấp. Tuy nhiên, nếu thông tin về backdoor này bị lộ hoặc bị khai thác, nó sẽ trở thành một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng.
• Khai thác lỗ hổng bảo mật: Kẻ tấn công có thể tìm thấy các lỗ hổng chưa được vá trong phần mềm, hệ điều hành hoặc cấu hình mạng. Chúng sử dụng những lỗ hổng này để xâm nhập ban đầu vào hệ thống. Sau khi đã vào được bên trong, chúng sẽ cài đặt backdoor để đảm bảo có thể quay lại truy cập bất cứ lúc nào trong tương lai, ngay cả khi lỗ hổng ban đầu bị vá.
• Phần mềm độc hại (Malware): Nhiều loại malware, được thiết kế để tạo ra backdoor. Khi người dùng tải xuống và chạy một file độc hại (ví dụ: file đính kèm email lừa đảo, phần mềm bẻ khóa), malware sẽ âm thầm cài đặt một backdoor trên hệ thống. Backdoor này sau đó kết nối với máy chủ điều khiển của kẻ tấn công sẽ cho phép chúng truy cập từ xa.

Backdoor xuất phát từ các phần mềm độc hại

• Kỹ thuật xã hội: Kẻ tấn công lừa người dùng cài đặt phần mềm độc hại chứa backdoor hoặc tiết lộ thông tin đăng nhập có thể bị lạm dụng để tạo backdoor.
• Tấn công chuỗi cung ứng: Kẻ tấn công có thể chèn backdoor vào phần mềm hoặc phần cứng ngay từ giai đoạn sản xuất hoặc phân phối. Khi người dùng mua và sử dụng sản phẩm đó, backdoor đã tồn tại sẵn bên trong.

Sau khi Backdoor được cài đặt thành công, kẻ tấn công có thể sử dụng nó cho nhiều mục đích độc hại, bao gồm:

• Truy cập dữ liệu nhạy cảm: Đánh cắp thông tin cá nhân, tài chính, bí mật kinh doanh.
• Kiểm soát hệ thống: Điều khiển máy tính từ xa, cài đặt thêm malware, sử dụng hệ thống làm bàn đạp tấn công các mục tiêu khác.
• Gián điệp: Theo dõi hoạt động của người dùng, ghi lại thao tác bàn phím.
• Phá hoại: Xóa, sửa đổi dữ liệu, làm hỏng hệ thống.
• Duy trì sự tồn tại: Đảm bảo kẻ tấn công có thể truy cập lại hệ thống ngay cả khi mật khẩu bị thay đổi hoặc lỗ hổng ban đầu bị vá.

Backdoor có thể được chia thành hai loại chính:

• Backdoor vô hại: Được sử dụng trong kiểm thử bảo mật hoặc phát triển phần mềm. Ví dụ, các nhà phát triển có thể tạo backdoor để kiểm tra tính năng hoặc khắc phục lỗi trong giai đoạn thử nghiệm.
• Backdoor gây hại: Do hacker hoặc tội phạm mạng cài đặt nhằm mục đích xấu như đánh cắp dữ liệu, chiếm quyền điều khiển hệ thống hoặc phát động tấn công mạng.

Backdoor gây hại do các hacker tạo ra với mục đích xấu

Backdoor tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào mục tiêu, cách thức triển khai và cấp độ mà chúng hoạt động trong hệ thống. Dưới đây là một số loại backdoor phổ biến mà bạn cần biết:

Trojans là các phần mềm độc hại đóng vai trò lây nhiễm và vỏ bọc che đậy, trong khi Backdoor là chức năng cốt lõi giúp cho phép kẻ tấn công duy trì quyền truy cập từ xa. Chẳng hạn, Trojan có thể cài đặt một dịch vụ Windows chạy ngầm cho phép kẻ tấn công kết nối đến một cổng cụ thể để điều khiển máy tính của bạn. Các Trojan Backdoor nổi tiếng trong quá khứ bao gồm NetBus hay Sub7.

Rootkits là một bộ công cụ độc hại được thiết kế để che giấu sự hiện diện của backdoor và các mã độc khác trên hệ thống. Rootkit hoạt động ở cấp độ sâu của hệ điều hành, thay đổi cách hệ thống báo cáo thông tin để ẩn đi các file, tiến trình, kết nối mạng hoặc khóa registry liên quan đến backdoor. Mục đích chính của Rootkit là giúp kẻ tấn công duy trì quyền kiểm soát hệ thống một cách bí mật và bền bỉ, rất khó bị phát hiện bởi các công cụ bảo mật thông thường.

Rootkits được thiết kế để che giấu sự hiện diện của Backdoor

Backdoor phần cứng là việc chip hoặc các phần cứng khác của máy tính đã bị sửa đổi, cho phép người dùng quyền truy cập vào thiết bị. Đó có thể là điện thoại di động, thiết bị IoT, hệ thống an ninh gia đình, máy tính,... Backdoor phần cứng được sử dụng để nhận và gửi dữ liệu, cung cấp quyền truy cập từ xa hoặc sử dụng cho việc giám sát thiết bị.

Đây là một loại Backdoor tinh vi, được thiết kế để khai thác các lỗ hổng cố ý hoặc điểm yếu được cài cắm trong các thuật toán mã hóa, giao thức bảo mật hoặc quá trình tạo khóa ngẫu nhiên. Cryptographic backdoors cho phép một bên thứ ba (thường là kẻ tấn công hoặc đôi khi là các cơ quan tình báo) giải mã thông tin được mã hóa, ngay cả khi họ không có khóa giải mã hợp lệ của người dùng.

Phòng chống Backdoor là một “cuộc chiến” liên tục đòi hỏi sự kết hợp của công nghệ và ý thức người dùng. Để phòng tránh backdoor tốt, bạn nên áp dụng một số phương pháp an toàn sau:

• Cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên: Các bản cập nhật thường bao gồm các bản vá cho lỗ hổng bảo mật mà kẻ tấn công có thể khai thác để cài đặt Backdoor.

Cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên để vá các lỗ hổng bảo mật

• Sử dụng phần mềm bảo mật uy tín: Cài đặt và duy trì hoạt động của phần mềm diệt virus, chống malware và tường lửa.
• Thận trọng với email và file tải xuống: Không mở email từ người lạ hoặc nhấp vào các liên kết và file đính kèm đáng ngờ. Bạn chỉ nên tải phần mềm từ các nguồn chính thức, đáng tin cậy.
• Sử dụng mật khẩu mạnh và xác thực hai yếu tố (2FA): Điều này làm giảm nguy cơ tài khoản của bạn bị chiếm đoạt và sử dụng để tạo Backdoor.
• Áp dụng nguyên tắc đặc quyền tối thiểu: Chỉ cấp cho người dùng và ứng dụng các quyền truy cập cần thiết để thực hiện công việc của họ. Điều này hạn chế khả năng Backdoor có được quyền truy cập cao trong hệ thống.
• Thiết lập tường lửa và hệ thống phát hiện/ngăn chặn xâm nhập (IDS/IPS): Giúp kiểm soát lưu lượng mạng và phát hiện các hoạt động đáng ngờ.
• Sao lưu dữ liệu thường xuyên: Trong trường hợp hệ thống bị tấn công thông qua Backdoor, việc có bản sao lưu giúp bạn phục hồi dữ liệu và hệ thống nhanh chóng.

Sao lưu dữ liệu giúp phục hồi dữ liệu và hệ thống nhanh chóng

Việc hiểu rõ Backdoor là gì, cách nó xâm nhập và hoạt động chính là bước đầu tiên để bạn bảo vệ hệ thống của mình. Hãy luôn cảnh giác, áp dụng các biện pháp phòng chống hiệu quả đã được đề cập để giảm thiểu đáng kể rủi ro trở thành nạn nhân của Backdoor nhé!